Queuing... αλά ελληνικά!

Τις ημέρες των εορτών ήταν η δεύτερη φορά, μέσα σε έξι χρόνια, που οι Έλληνες συγκεντρώθηκαν μαζικά σε ουρές αγωνίας. Η πρώτη ήταν το 2015, όταν έκλεισαν οι τράπεζες και επεβλήθησαν κεφαλαιακοί έλεγχοι, οπότε οι συμπολίτες μας έστηναν ουρές έξω από τα ΑΤΜ, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τα επιτρεπόμενα ανά ημέρα μετρητά σε ευρώ, τα οποία θα ήταν απαραίτητα για την επιβίωσή τους, αν η Ελλάδα εγκατέλειπε την Ευρωζώνη. Εκείνες οι ταραγμένες ημέρες χαρακτηρίζονταν από αγωνία για το μέλλον, τόσο σε προσωπικό ή οικογενειακό, όσο και σε κοινωνικό και εθνικό επίπεδο. «Σε κλείνω, να προλάβω να πάω στο ΑΤΜ», μου έλεγε μια φίλη στο τηλέφωνο, το επόμενο πρωινό της ανακοίνωσης των capital controls. Στον Καναδά ήταν ξημερώματα και παρακολουθούσα με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις, μπαίνοντας στο ένα site μετά το άλλο, και τηλεφωνώντας παράλληλα στους αγαπημένους μου ανθρώπους στην Ελλάδα, για να μπορέσω να πιάσω το κλίμα. Είτε υποστήριζαν, είτε όχι την κυβέρνηση Τσίπρα, όλοι είχαν στο μυαλό τους τρία γράμματα: «ΑΤΜ».

Φέτος, σε πιο ψυχρό αυτή τη φορά – λόγω χειμώνα – κλίμα, η ατμόσφαιρα θύμιζε εν πολλοίς το καλοκαίρι του 2015. Μόνο που αυτή τη φορά, τα τρία γράμματα που είχαν οι Έλληνες στο μυαλό τους ήταν διαφορετικά: «PCR». Ουρές στα ιατρικά κέντρα για τεστ κορωνοϊού, ουρές στα φαρμακεία για προμήθεια μασκών και self ή rapid test. Και όταν μιλώ για ουρές, αναφέρομαι σε κατάληψη του πεζοδρομίου, συχνά για ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα, όπως και το 2015. Βέβαια, αυτή τη φορά, η αφορμή για στήσιμο στην ουρά ήταν διαφορετική για τον κάθε άνθρωπο· κάποιος είχε συμπτώματα, άλλος χρειαζόταν τεστ για να μπορέσει να πάει στη δουλειά του, αρκετοί έιχαν στην οικογένεια ή στο φιλικό τους περιβάλλον άνθρωπο που νόσησε και πήγαιναν να ελεγχθούν και αυτοί προληπτικά, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που που ακολουθούσαν τη σύσταση του ΕΟΔΥ για covid test πριν και μετά τα ρεβεγιόν με τους αγαπημένους τους. Εντούτοις, το κίνητρο ήταν και πάλι το ίδιο με το 2015: ο φόβος και το θεμελιώδες ανθρώπινο ένστικτο για επιβίωση. Δυστυχώς, αντί η κοινή αγωνία των παρευρισκόμενων στις ουρές να συνενώσει, μάλλον χώριζε τους ανθρώπους· ο ένας έβλεπε τον άλλον (κυρίως τον μπροστινό) ως ανταγωνιστή και ως εμπόδιο στο δρόμο για τα τρία γράμματα.

«Να βρεθούμε, αλλά πρώτα, να κάνουμε προληπτικά ένα rapid»… «Τι συμπτώματα έχεις; Έλεγχο για covid έκανες;»… «Τρίτη δόση έχεις κάνει;»… «Το πιστοποιητικό εμβολιασμού το πήρες μαζί σου;», ήταν μερικές φράσεις που άκουσα και είπα δεκάδες φορές, τις εβδομάδες που πέρασα στην Αθήνα αυτόν τον χειμώνα. Ο φόβος της νόσησης από τη φονική πανδημία είχε κυριαρχήσει· ένα συνάχι ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει κάποιον να ελεγχθεί για κορωνοϊό, και να στηθεί στην ουρά, παρέα με εκατοντάδες συμπολίτες του. Η ειρωνεία είναι ότι σε αυτές τις ουρές, λόγω της υψηλοτάτης ζήτησης που επιβάρυνε εν πολλοίς το υγειονομικό σύστημα, ήταν μεγάλος ο αριθμός των ανθρώπων που δεν κατάφερναν τελικά να εξυπηρετηθούν και να κάνουν PCR, όπως το 2015 δεν προλάβαιναν να βγάλουν μετρητά από το ΑΤΜ. Αυτοί οι άνθρωποι, και το 2015, και το 2021, αποχωρούσαν από τις ουρές σκυθρωποί και με μετάθεση της αγωνίας για την επαύριον.

Στο απόγειο της υγειονομικής κρίσης των εορτών, τα ημερήσια κρούσματα ξεπέρασαν τις πενήντα χιλιάδες. Δηλαδή 0.5% του πληθυσμού της Ελλάδας κρούσματα ανά ημέρα, ενώ μέχρι τις 20 Δεκέμβρη, τα ημερήσια κρούσματα ήταν μεν υψηλά, αλλά δεν είχαν ξεπεράσει τις επτά χιλιάδες. Η τεράστια αυτή αύξηση ενδέχεται να οφείλεται και στην «απογείωση» του αριθμού των ελέγχων στη διάρκεια των εορτών. Πρέπει όμως να αναγνωρίσουμε ότι οι άνθρωποι που έφαγαν τις ώρες τους στις ουρές είναι κατά βάση ευσυνείδητοι και λογικοί πολίτες που δεν ήθελαν ούτε να έχουν αρρωστήσει, ούτε – αν είχαν αρρωστήσει – να μεταδώσουν την ασθένεια σε άλλους συνανθρώπους τους. Είναι αδιανότητο το γεγονός ότι, παρά την οριακή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το σύστημα υγείας και η πολιτεία γενικότερα, ο αριθμός των αρνητών του εμβολιασμού είναι απρόσμενα υψηλός και θέτει σε διαρκή κίνδυνο την κοινωνία, ιδιαίτερα ανθρώπους με υποκείμενα νοσήματα, την ώρα που στις ΜΕΘ πεθαίνουν εκατοντάδες συνάνθρωποί μας την ημέρα.

Ας πάρουμε όμως εδώ μια ανάσα και ας προσπαθήσουμε να δούμε και τη θετική πλευρά της κατάστασης. Σκεφτείτε για παράδειγμα, πόσοι έρωτες μπορεί να γεννήθηκαν στην Ελλάδα σε αυτές τις ουρές του 2015 και του 2021. Εξάλλου η επιβίωση και η Ζωή είναι δύο διαφορετικές έννοιες. Για την επιβίωση, ίσως είναι αναγκαίο ένα ΑΤΜ ή ένα PCR. Η Ζωή όμως δεν μπορεί να περιοριστεί από μια οικονομική ή υγεινομική κρίση. Τα κατάφερε μέσα από πολέμους και εμφυλίους· θα τα καταφέρει και τώρα. Και εμείς οι Έλληνες ξέρουμε να την αγαπάμε και να την εμπιστευόμαστε. Ακόμη και όταν μας οδηγεί σε πολύωρη ταλαιπωρία στις ουρές των ιατρικών κέντρων και των φαρμακείων.

Ιάσων-Νικόλαος Ροδόπουλος
Πολιτικός Επιστήμονας, Υποψήφιος Διδάκτωρ Ιστορίας