Share
Visit Us
email us
CLICK TO VIEW THE WHOLE PUBLICATION ONLINE

20 Σεπτεμβρίου 1971, έφυγε από τη ζωή ο Γιώργος Σεφέρης

Υπήρξε πέρα από κορυφαίος ποιητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής και διπλωμάτης. Γραμματολογικά ανήκει στη «Γενιά του ’30». Στο διάβα του επηρέασε και καθόρισε σε σημαντικότατο βαθμό την ελληνική ποίηση. Υπήρξε  ο πρώτος Έλληνας που βραβεύεται με Νόμπελ.

Η «Στροφή», η «Στέρνα», το «Μυθιστόρημα», τα «Τετράδια γυμνασμάτων», το «Ημερολόγιο καταστρώματος» (Α΄ Β΄και Γ) είναι μόνο ορισμένα από τα σημαντικά έργα του Γιώργου Σεφέρη που διαβάστηκε και διαβάζεται όσο λίγοι, μελοποιήθηκε και τραγουδιέται μέχρι σήμερα. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Σεφεριάδης.

Η Στροφή μάλιστα, από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας της προκάλεσε το ενδιαφέρον της λογοτεχνικής κοινότητας της Αθήνας, με θετικές όσο και αρνητικές αντιδράσεις.

Η αντίδρασή του, όταν τιμήθηκε με Νόμπελ

Στις 24 Οκτωβρίου 1963, ο Γιώργος Σεφέρης θα τιμηθεί Νόμπελ Λογοτεχνίας από την Σουηδική Ακαδημία «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες»

Ο Γιώργος Σεφέρης υπήρξε ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με Νόμπελ και συγκεκριμένα με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στις 10 Δεκεμβρίου 1963, στην τελετή απονομής που έγινε στη Στοκχόλμη, παρέλαβε το επίζηλο βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Γουσταύο.

Από τη δεκαετία του ‘50 η ποίηση του Σεφέρη ήταν γνωστή και αναγνωρισμένη στο εξωτερικό. Το 1955 και το 1961 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ. Δύο χρόνια αργότερα, οι φήμες έδιναν κι έπαιρναν στην Αθήνα ότι θα ήταν αυτός ο νικητής. Οι φήμες επιβεβαιώθηκαν το μεσημέρι της 24ης Οκτωβρίου, όταν έφθασε στην Αθήνα το τηλεγράφημα της Σουηδικής Ακαδημίας, που ανήγγειλε τη χαρμόσυνη είδηση.

Ο Σεφέρης είχε κερδίσει το βραβείο «για το υπέροχο λυρικό ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από ένα βαθύ αίσθημα για το ελληνικό πολιτιστικό ιδεώδες». Η Σουηδική Ακαδημία είχε ξεπληρώσει ένα χρέος της προς την Ελλάδα, καθώς στο παρελθόν είχε παρακάμψει τις υποψηφιότητες του Νίκου Καζαντζάκη και του Άγγελου Σικελιανού.

Στις 10 Δεκεμβρίου έγινε η τελετή απονομής των βραβείων Νόμπελ και το ίδιο βράδυ ο Σεφέρης εκφώνησε ένα σύντομο λόγο στο δείπνο που παρατέθηκε για τους νομπελίστες στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης, ενώ την επομένη έδωσε διάλεξη στη Σουηδική Ακαδημία. Στην ομιλία του συνόψισε τις πεποιθήσεις του για την άμεση και αδιάσπαστη συνέχεια της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα ως τη σημερινή εποχή:

« …Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα...».

Η επικράτηση του έλληνα ποιητή δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Η αρμόδια επιτροπή, από τους περίπου 80 υποψηφίους, με ψηφοφορία, ξεχώρισε την τριάδα των Σεφέρη, Νερούδα και Όντεν και ακολούθως με ομοφωνία επέλεξε να δώσει το βραβείο στον Γιώργο Σεφέρη.

Η «Άρνηση»

Ή Άρνηση αποτελεί από τις πιο σπουδαίες δημιουργίες του κορυφαίου Έλληνα. Έμελλε μάλιστα να αποτελέσει σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.

Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι·
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ’ όνομά της·
ωραία που φύσηξεν ο μπάτης
και σβήστηκε η γραφή.

Mε τί καρδιά, με τί πνοή,
τι πόθους και τί πάθος,
πήραμε τη ζωή μας· λάθος!
κι αλλάξαμε ζωή.

Η ποίηση του Σεφέρη με την μελοποίηση από τον τεράστιο, αξέχαστο Μίκη Θεοδωράκη, και την στεντόρεια φωνή του Μπιθικώτση, αποτελεί ουράνια στιγμή, για την ελληνική κουλτούρα και μουσική.

Κράτησα τη ζωή μου

«…Κράτησα τη ζωή μου κράτησα τη ζωή μου ταξιδεύοντας…». Ένας στίχος του Γιώργου Σεφέρη από το ποίημα «Επιφάνια, 1937» από τη συλλογή «Σχέδια για ένα Καλοκαίρι». Στη συνέχεια ακολουθεί ολόκληρο το ποίημα του Γ. Σεφέρη. Αμέσως μετά ο ποιητής διαβάζει το ποίημα του και στο τέλος ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγουδά μέρος του ποιήματος, το οποίο έχει μελοποιήσει και πάλι ο «ουράνιος» Μίκης Θεοδωράκης.

Η περίφημη δήλωσή του στη διάρκεια της χούντας

Κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας, «έσπασε τη σιωπή του» στις 28 Μαρτίου του 1969 και στηλίτευσε τη χούντα με την περίφημη δήλωσή του στο ραδιόφωνο του BBC.

«Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο επικρατεί το κακό»

«Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης, όπου όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά…»

Πρόκειται για μια συγκλονιστική, ανατριχιαστική ομιλία.

Η κηδεία του Σεφέρη εξελίχθηκε σε μεγάλη διαδήλωση κατά της δικτατορίας

Στις αρχές Αυγούστου του 1971 ο Γιώργος Σεφέρης εισάγεται στον Ευαγγελισμό και εγχειρίζεται στον δωδεκαδάκτυλο. Θα πεθάνει από μετεγχειρητικές επιπλοκές τα ξημερώματα της 20ης Σεπτεμβρίου του 1971.

Η κηδεία του, δύο ημέρες αργότερα, θα είναι πάνδημη και θα λάβει αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Στη νεκρώσιμη πομπή προς το Α’ Νεκροταφείο, μπροστά στην Πύλη του Αδριανού, το πλήθος σταματά την κυκλοφορία και αρχίζει να τραγουδά το απαγορευμένο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους του  Σεφέρη την Άρνηση..

“50 χρόνιααπότονθάνατοτουΓιώργουΣεφέρη. Τουκορυφαίου ποιητήκαιδιπλωμάτη, πουόπωςανέφερεοΟδυσσέαςΕλύτης «καλλιέργησετοαίσθηματηςευθύνηςκαικράτησεψηλάτησημαίατηςελεύθερηςσυνείδησης”.

Posted 
September 24, 2021
 in 
 category

Join Our Newsletter and Get the Latest
Posts to Your Inbox

No spam ever. Read our Privacy Policy
Thank you! Your submission has been received!
Oops! Something went wrong while submitting the form.