Η «αποτοξίνωση» έχει γίνει δημοφιλής εδώ και αρκετό καιρό.
Ο όρος συνήθως αναφέρεται σε βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αποβολή των τοξινών από το σώμα, βελτιώνουν την υγεία, προκαλούν γρήγορη απώλεια βάρους και κάνουν το δέρμα πιο λαμπερό.
Αυτές οι δίαιτες περιλαμβάνουν καταστάσεις υποσιτισμού ή μονοήμερες διατροφές (π.χ. διατροφή σούπας λάχανου).
Ορισμένες δίαιτες επικεντρώνονται σε «καθαρά» τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά και άλλα ακατέργαστα τρόφιμα, που περιέχουν λίγα συστατικά, αποκλείοντας τη ζάχαρη και την καφεΐνη.
Μερικές φορές επίσης, προωθούν τη χρήση διουρητικών, καθαρτικών ή άλλων προϊόντων, όπως το τσάι ή τα συμπληρώματα αποτοξίνωσης.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;
Μια πρόσφατη ανασκόπηση έδειξε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της αποτοξίνωσης στην απώλεια βάρους ή στην εξάλειψη των τοξινών.
Στους ανθρώπους, οι τοξίνες απομακρύνονται από το σώμα μέσω του ήπατος και των νεφρών.
Μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Ένωση αρνήθηκε να εγκρίνει πρακτικές αποτοξίνωσης μέσω τροφίμων ή συστατικών.
Επιπλέον, παρόλο που αυτές οι δίαιτες προωθούν την κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών, ξεχωριστά, κανένα φρούτο ή λαχανικό δεν μπορεί να μας παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε.
Με άλλα λόγια, η κατανάλωση ενός τύπου φρούτου ή λαχανικού, για παράδειγμα μια δίαιτα μόνο με λάχανο, δεν μπορεί να μας δώσει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε.
Χρειαζόμαστε αποτοξίνωση από τη ζάχαρη;
Η αποτοξίνωση από τη ζάχαρη, ιδίως η αφαίρεση όλων των πηγών πρόσθετων σακχάρων από τη διατροφή, έχει γίνει μια αρκετά δημοφιλής μορφή δίαιτας.
Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή η ζάχαρη έχει αποκτήσει μια «κακή» φήμη στα μέσα ενημέρωσης, όπου συχνά χαρακτηρίζεται ως τοξική, δηλητηριώδης και εθιστική.
Ενώ η ζάχαρη δεν είναι τοξική στις μέσες ποσότητες που καταναλώνεται στην Ευρώπη, είναι γεγονός ότι πολλοί Ευρωπαίοι δεν ακολουθούν τις συστάσεις πρόσληψης.
Η υπερκατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με την παχυσαρκία και την τερηδόνα των δοντιών.
Όσον αφορά τον εθισμό, έχουν βρεθεί λίγα στοιχεία σχετικά με τον ανθρώπινο εθισμό στη ζάχαρη.
Ο «εθισμός» αναφέρεται σε ψυχολογικά συμπτώματα εξάρτησης και στέρησης κατά τη διακοπή της πρόσληψης.
Είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ των ατόμων που έχουν έντονη διάθεση για υπερκατανάλωση και στην ιδέα ότι συγκεκριμένα τρόφιμα ή θρεπτικά συστατικά είναι εθιστικά.
Επίσης, το περιβάλλον διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, η διαθεσιμότητα εύγευστων τροφίμων και ποτών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, καθώς και μια κουλτούρα υπερκατανάλωσης, ενθαρρύνει την υπερβολική κατανάλωση τροφής.
Τι γίνεται όμως με τα σάκχαρα στα φρούτα;
Ακόμη και τα φρούτα έχουν κατηγορηθεί λόγω της περιεκτικότητας τους σε ζάχαρη.
Ενώ τα φρούτα περιέχουν ζάχαρη (φρουκτόζη), περιέχουν επίσης πολλά άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) συνιστά να συμπεριληφθούν τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες ως μέρος μιας υγιεινής ισορροπημένης διατροφής.
Επιπλέον, η υψηλή περιεκτικότητα των φυτικών ινών στα φρούτα βοηθά το σώμα μας να αφομοιώσει τα φυσικά σάκχαρα που υπάρχουν σε αυτά πιο αργά, από τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ελεύθερα σάκχαρα, αποφεύγοντας την αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Οι τρέχουσες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) συνιστούν να μειωθεί η κατανάλωση ελεύθερων σακχάρων σε λιγότερο από 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης.
Πρακτικά, είναι περίπου 50 γρ. (12 κουταλάκια του γλυκού) την ημέρα για έναν ενήλικα (με βάση τις 2000 kcal ημερησίως) ή 45 γρ. (10 κουταλάκια του γλυκού) για παιδιά ηλικίας 9-13 ετών ή περίπου 35 γρ. (8 κουταλάκια του γλυκού) για ένα παιδί (ηλικίας 4-8 ετών, που βασίζεται σε 1400 kcal ημερησίως). Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές δεν ισχύουν για τα φυσικά σάκχαρα που υπάρχουν σε φρέσκα φρούτα ή στο γάλα.
Αφήστε την αποτοξίνωση στο ήπαρ και στους νεφρούς σας!
Είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι η υπερκατανάλωση θερμίδων από οποιαδήποτε πηγή, όχι μόνο από τα σάκχαρα, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.
Μια δίαιτα αποτοξίνωσης μπορεί να είναι μια αποτελεσματική μέθοδος για βραχυπρόθεσμη απώλεια βάρους, αυτό όμως οφείλεται απλώς σε θερμιδικό περιορισμό.
Ο σημαντικός περιορισμός των θερμίδων και η εξάλειψη των τροφών σε αυτές τις δίαιτες μπορεί να είναι επικίνδυνος καθώς δεν παρέχουν επαρκή ενεργειακή πρόσληψη ούτε τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την προώθηση της υγείας και της ευεξίας, επομένως μπορεί να βλάψουν τη σωματική και ψυχική υγεία.
Συμπερασματικά, στοχεύστε σε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή και αφήστε την αποτοξίνωση στα νεφρά και συκώτι σας!