Προϋπολογισμός Καναδά 2024: Φορολογικές Αλλαγές και Επενδύσεις για την Κοινωνική Ευημερία

Η υπουργός Οικονομικών και αναπληρώτρια πρωθυπουργός, Chrystia Freeland, κατέθεσε την Τρίτη στο σώμα νομοθετών του Λόφου του Κοινοβουλίου (Parliament Hill) τον προϋπολογισμό ύψους 52,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα επόμενα πέντε χρόνια δηλώνοντας πως «Κάνουμε το φορολογικό σύστημα του Καναδά δικαιότερο αφού οι πλούσιοι θα πληρώνουν το μερίδιο τους».
Σύμφωνα με την κατατεθειμένη πρόταση και σύμφωνα με δηλώσεις της ίδιας «Ο νέος προϋπολογισμός θα δημιουργήσει έναν Καναδά που θα λειτουργεί καλύτερα για κάθε γενιά […] αφού όλοι θα έχουν μία δίκαιη ευκαιρία για μία μεσαία τάξη με καλύτερη ζωή». Από την άλλη, ο υπολογισμός του ελλείμματος που θα καταγραφεί το οικονομικό έτος 2024-2025 θα είναι της τάξεως των 40 δις δολαρίων. Η αντιστάθμιση, όμως, μέρους αυτών των εξόδων προτείνονται από αλλαγές που θα παραγάγουν 21,9 δις δολάρια ως νέα έσοδα μέρους των οποίων θα προέλθουν από α. υψηλότερους φόρους υπεραξίας (capital gains taxes) και β. μεγαλύτερους φόρους στα είδη καπνού (τσιγάρα, κ.λπ.) και προϊόντα ηλεκτρονικού τσιγάρου και ατμίζματος.
Η προς ψήφιση πρόταση προβλέπει διάθεση περισσότερων από 8,5 δις για την ενίσχυση και ανακούφιση της κρίσης κατοικίας σε όλη την χώρα αφού σύμφωνα με τα δεδομένα μπορεί να χτίσει περισσότερες από τέσσερα εκατομμύρια νέες κατοικίες μέχρι το 2031. Αυτός ο αριθμός κατοικιών θα ανοίγει τον δρόμο στον Καναδά να χτίσει περισσότερα σπίτια με ρυθμούς που έχει να δει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο γιατί, όπως δήλωσε η ίδια, «Θέλουμε οι Millenial και η γενιά Ζ να προσβλέπουν το μέλλον με αίσθηση αναμονής και όχι αγωνίας». Στο ίδιο πλαίσιο απελευθερώνει περισσότερα χρήματα για τους δήμους δίνοντας τους την δυνατότητα να χτιστούν περισσότερες κατοικίες σε ανεκμετάλλευτες δημόσιες εκτάσεις και τμήματα γης που υπάρχουν κτήρια των Καναδικών Ταχυδρομείων, να χρηματοδοτήσει νέες υποδομές υδάτων και αποβλήτων σε αναπτυσσόμενες κοινότητες, να στηρίξει Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις να αποκτήσουν υπάρχουσες ενοικιαζόμενες κατοικίες με στόχο να κρατήσουν τις εκτοξευμένες τιμές ενοικίασης προσιτές. Μεταξύ άλλων μέτρων ο κυβερνητικός προϋπολογισμός δεσμεύεται στην διατήρηση του αφορολόγητου λογαριασμών εξοικονόμησης (tax-free savings account), την επέκταση των χρεολυσίων και την αύξηση ορίου ανάληψης από το εγγεγραμμένο πρόγραμμα συνταξιοδοτικής αποταμίευσης (Registered Retirement Savings Plan/RRSP) για την αγορά πρώτης κατοικίας.

‍
Φορολογική αύξηση
Ο προϋπολογισμός της τσάρου της οικονομίας συμπεριλαμβάνει σειρά στοχευμένων φορολογικών αυξήσεων που, όπως δηλώνει η ίδια, θα επιφέρουν στα κρατικά ταμεία νέα έσοδα της τάξεως των 21,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εσόδων, σύμφωνα με την ίδια, θα προέλθει από την αύξηση του συντελεστή των ποσοστών ενσωμάτωσης κερδών υπεραξίας.
Σύμφωνα με την επικείμενη νομοθεσία μόνο το 50% αυτών των κερδών φορολογούνται. Με τον νέο προϋπολογισμό η αύξηση που θα συντελεστεί θα φτάσει τα δύο τρίτα (2/3) για τους ιδιώτες και σε όλα τα κέρδη που επωφελούνται οι εταιρίες και τα καταπιστεύματα.
Σε απάντηση της κατατεθειμένης πρότασης προϋπολογισμού, ο αρχηγός του Συντηρητικού κόμματος, Pierre Poilievre, τόνισε πως το κόμμα του θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό επαναλαμβάνοντας μετά την γνωστή επωδό του για εκλογές κατά του «φόρου άνθρακα» και αντικατάσταση του στον πρωθυπουργικό θώκο.
Ο αρχηγός του NDP (New Democratic Party), Jagmeet Singh, υπογράμμισε πως «Είναι νωρίς ακόμα να δηλώσω εάν το κόμμα μου θα υπερψηφίσει τον προϋπολογισμό». Θέλει να συζητήσει με τον Πρωθυπουργό, Justin Trudeau,  για τα ζητήματα που απασχολούν την ευρύτερη οικονομία αφού ενώ έχει υποστηρίξει μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων -βλ. φαρμακευτική / οδοντιατρική περίθαλψη και το πρόγραμμα σχολικής διατροφής- διαφωνεί με την μείωση 5000 δημοσίων υπαλλήλων λόγω φθοράς ενώ η ομοσπονδιακή γραφειοκρατία έχει αυξηθεί κατά 357.247 εργαζόμενους και κρίνει την κυβέρνηση ότι δεν έπραξε όσα θα μπορούσε να πράξει για την συγκράτηση των τιμών ειδών πρώτης ανάγκης.
Η αρχηγός του κόμματος των Πρασίνων, Elizabeth May, ξεκαθάρισε πως δεν θα υπερψηφίσει την πρόταση του προϋπολογισμού γιατί το επίδομα αναπηρίας που δίνεται σε επιλεγμένους καναδούς είναι πολύ χαμηλό (200$/μήνα) και γιατί δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για την κοινωνική στέγαση αλλά δίνονται περισσότερα δάνεια σε κατασκευαστές για την δημιουργία περισσότερων κατοικιών με προσιτές τιμές. Χαρακτηριστικά δήλωσε πως «Ο προϋπολογισμός απέχει κατά πολύ από αυτό που ευελπιστούσαμε αφού χρειαζόμαστε δραματικές και μεταστροφικές αλλαγές στην κοινωνία μας για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες που υπάρχουν».

Τι περιέχει ο προϋπολογισμός του 2024
• 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια για την εκκίνηση ενός Ταμείου Πρόσβασης στην Υπολογιστική Ισχύ της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και την Κυριαρχία της χώρας αλλά και την υιοθέτηση του ΑΙ  σε όλες τις βαθμίδες της οικονομίας.
• 3,5 δις για την οικονομική υποστήριξη του Ομοσπονδιακού Ερευνητικού Προγράμματος στην οποία συμπεριλαμβάνεται επενδύσεων για την δημιουργία υψηλής ποιότητας ερευνητικών κέντρων και υποδομών τους. 2,4 συμπεριλαμβάνονται ως βασικές επιδοτήσεις για την ενίσχυση ταλέντων έρευνας μέσω της απλοποίησης και ενίσχυσης υποτροφιών και συνεργασιών μέσω συμβουλίων χορηγίας έρευνας της χώρας.
• Μοντερνοποίηση των κινήτρων φορολογικών ελαφρύνσεων για την Επιστημονική Έρευνα & Πειραματική Ανάπτυξη και περαιτέρω ενίσχυση του προγράμματος με 600 εκατομμύρια δολάρια για τέσσερα χρόνια και 150 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, για την αύξηση της έρευνας και της καινοτομίας.

‍
Ενίσχυση των Επενδύσεων και της Ανάπτυξης των Επιχειρήσεων
• Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, παροχή σημαντικών φορολογικών ελαφρύνσεων για οικονομικές επενδύσεις προκειμένου να προσελκύσουν ιδιωτικές επενδύσεις, να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας και να οδηγήσουν την οικονομία του Καναδά προς την καθαρή μηδενική εκπομπή άνθρακα μέχρι το 2050. Το Προϋπολογισμός του 2024 ανακοινώνει επίσης τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας για τον φορολογικό ελέγχο επενδύσεων στην Καθαρή Τεχνολογία Κατασκευής, επιτρέποντας σε περισσότερες επιχειρήσεις να επωφεληθούν.
• Ένας νέος φορολογικός ελεγκτικός μηχανισμός επενδύσεων για τη Συνεχιζόμενη Εφοδιαστική Αλυσίδα των Ηλεκτρικών Οχημάτων (EV) για την υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας των EV και την εξασφάλιση του μέλλοντος της αυτοκινητοβιομηχανίας του Καναδά.
• Αύξηση του τομέα των βιοκαυσίμων του Καναδά, για την αποδεσμεύση από τον άνθρακα της βαριάς βιομηχανίας και των βαρέων μεταφορών, όπως η ναυτιλία, η αεροπορία και ο σιδηρόδρομος.
• Παράταση για ένα ακόμα έτος της Επιτροπής Μετασχηματισμού Ενέργειας Καναδά-ΗΠΑ, για να συνεχίσει τη στενή συνεργασία με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο μας, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της κρίσιμης ολοκλήρωσης της αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων μεταλλικών και πυρηνικής ενέργειας.
• Κατασκευή των έργων με γρηγορότερο ρυθμό, ανακοινώνοντας ένα πακέτο μέτρων για τη βελτίωση των διαδικασιών ρύθμισης και άδειας, με έμφαση στη διευκρίνιση και μείωση των χρονοδιαγραμμάτων, εργαζόμενοι για το "ένα έργο μια αξιολόγηση", και βελτίωση της συμμετοχής και των εταιρικών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρικών σχέσεων με τους ιθαγενείς εταίρους.

‍
Βοήθεια στην Ανάπτυξη των Επιχειρήσεων
• Επίλυση της κρίσης στέγασης με ένα φιλόδοξο σχέδιο να κατασκευαστούν σχεδόν 4 εκατομμύρια σπίτια έως το 2031, το οποίο είναι κρίσιμο για τη μείωση των οικιακών δαπανών για τους Καναδούς και τη διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να αντέξουν το κόστος ζωής κοντά στη δουλειά τους. Οι μικρότερες διαδρομές αυξάνουν την παραγωγικότητα. Περισσότερα σπίτια για τους εργαζόμενους δίνουν στις επιχειρήσεις την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας. Πιο προσιτά σπίτια δίνουν στους επιχειρηματίες το ρευστό που χρειάζονται για να ξεκινήσουν το επόμενο τους εγχείρημα.
• Ανάπτυξη της Μονάδας Κατασκευής Κατοικιών με κλιμακούμενη εφαρμογή για να κατασκευάσει μια οικονομία κατοικίας που μπορεί να κατασκευάζει σπίτια όλο το χρόνο, ξεκλειδώνοντας τον χειμώνα -σχεδόν έξι μήνες τον χρόνο σε πολλές περιοχές- για να διασφαλίσει ότι μπορούμε να κατασκευάζουμε με τον ρυθμό και την κλίμακα που απαιτούνται για την επίλυση της κρίσης κατοικίας του Καναδά.
• Εισαγωγή Επιτάχυνσης Προσφοράς Κεφαλαιακού Κόστους για νέα έργα ενοικίασης με σκοπό να επιτρέψει στους κατασκευαστές κατοικιών να αυξήσουν το ρευστό τους και να επανεπενδύσουν πιο γρήγορα σε περισσότερα έργα, να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας και να κατασκευάσουν περισσότερα διαμερίσματα. Αυτό θα βοηθήσει στη μεταφορά περισσότερων έργων διαμερισμάτων από το μη εφικτό στο εφικτό.
• Επένδυση στην Υποδομή για την ανάπτυξη των κοινοτήτων μας και τη δυνατότητα κατασκευής περισσότερων σπιτιών, μέσω του νέου Ταμείου Υποδομών Κατοικιών του Καναδά, της Πρωτοβουλίας για τις Κατοικίες της Τράπεζας Υποδομών του Καναδά, και με την παροχή ενός εκτιμώμενου ποσού 57,3 δισ. δολαρίων σε υποστήριξη υποδομών για έργα σε όλη τη χώρα από το 2023-24 μέχρι το 2028-29."
• Εισαγωγή Επιταχυνόμενης Απόσβεσης Κεφαλαίου για επενδυτικά αγαθά που ενθαρρύνουν την καινοτομία και βελτιώνουν την παραγωγικότητα, όπως υπολογιστές και υποδομές δικτύου δεδομένων. Παρέχοντας στις επιχειρήσεις βελτιωμένες εκπτώσεις για τις επενδύσεις τους, θα μπορούν να αυξήσουν το ρευστό τους, να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας και να κάνουν τις επιχειρήσεις τους πιο παραγωγικές και καινοτόμες.
• Το νέο Καναδικό Κίνητρο Επιχειρηματιών για να προσφέρει φοροαπαλλαγή στους επιχειρηματίες, διασφαλίζοντας ότι θα επωφεληθούν από τα αποτελέσματα της σκληρής τους δουλειάς ενώ αντιμετωπίζουν μικρότερα φορολογικά βάρη.
• Ενθάρρυνση των Καναδικών Ταμείων Συντάξεων να Επενδύσουν στον Καναδά, μέσω μιας ομάδας εργασίας υπό την ηγεσία του Stephen Poloz (πρώην Κυβερνήτη της Τράπεζας του Καναδά), και με την υποστήριξη της Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Οικονομικών. Η ομάδα εργασίας θα επικεντρωθεί στην αύξηση των εξοικονομήσεων για συντάξεις των Καναδών, στην προώθηση της καινοτομίας και στην προαγωγή της οικονομικής ανάπτυξης σε τομείς όπως η ψηφιακή υποδομή και η τεχνητή νοημοσύνη, η φυσική υποδομή, η κατασκευή σπιτιών σε δημόσιες γης και η κατάργηση του κανόνα του 30% για εγχώριες επενδύσεις.
• Εκμεταλλεύοντας πιο αποτελεσματικά το κεφάλαιο των χρηματοπιστωτικών κρατικών επιχειρήσεων και διασφαλίζοντας ότι αντιμετωπίζουν καλύτερα τα κενά στην αγορά αναλαμβάνοντας μεγαλύτερο ρίσκο, συμπεριλαμβανομένης της επιπλέον υποστήριξης για νέες και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεις, αναδυόμενους τομείς και ομάδες που δικαιούνται ισότιμης ενίσχυσης του κεφαλαίου."
• Αναγνώριση Ξένων Διπλωμάτων για επαγγελματίες υγείας, για να αναζωογονηθεί το πλήρες δυναμικό όλων στον Καναδά να εργαστούν στο επάγγελμα για το οποίο έχουν ήδη προσόντα. Υπάρχουν εκτιμώμενοι 198.000 διεθνώς εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας που εργάζονται στον Καναδά, αλλά μόνο το 58% -114.000 εργαζόμενοι- έχουν εργασία στο επάγγελμά τους. Η γραφειοκρατία κρατάει πίσω δεκάδες χιλιάδες γιατρούς, νοσοκόμους και άλλους επαγγελματίες υγείας - και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επενδύει για να δημιουργήσει 120 συγκεκριμένες θέσεις εκπαίδευσης, αυξάνει την ικανότητα αξιολόγησης και παρέχει υποστήριξη για την πλοήγηση στα συστήματα αναγνώρισης προσόντων.
• Αναγνώριση Ξένων Διπλωμάτων για εργάτες στην κατασκευή, με επένδυση 50 εκατομμυρίων δολαρίων για την απλούστευση του Προγράμματος Αναγνώρισης Ξένων Διπλωμάτων, το οποίο έχει ήδη βοηθήσει πάνω από 9.000 εξειδικευμένους νέους να λάβουν θέσεις εργασίας και άλλους 20.000 εργάτες να λάβουν δάνεια χαμηλού κόστους για να ελαχιστοποιήσουν το κόστος της άσκησης του επαγγέλματός τους στον Καναδά. Αυτό θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι όλοι στον Καναδά που έχουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για την κατασκευή περισσότερων σπιτιών μπορούν να το κάνουν. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση καλεί τις επαρχίες και τα εδάφη να επιταχύνουν επειγόντως τα πρότυπα πιστοποίησης επαγγελματιών για διακρατική συνέπεια."
• Επενδύοντας για να δημιουργηθούν περισσότερες ευκαιρίες για τους νέους στην προσπάθειά τους να επιτύχουν επιχειρηματικούς στόχους τους, ανανεώνοντας την υποστήριξη για την καινοτομική ανάπτυξη σε όλες τις περιοχές του Καναδά.

‍
Υπεύθυνη Μακροοικονομική Διαχείριση
• Ελκυστικότητα των επενδύσεων των επιχειρήσεων διατηρώντας το χαμηλότερο μεικτό μεταβατικό φορολογικό συντελεστή (ΜΜΦΣ) στον G7, με πλεονέκτημα 5,2 μονάδων σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, και σε επίπεδο κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Το κλάδος της κατασκευής στον Καναδά είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός στο 7,5%, με πλεονέκτημα 14,3 μονάδων σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Υιοθέτηση μιας φορολογικής στρατηγικής που συμπληρώνει και όχι αντιτίθεται στη νομισματική πολιτική καθώς η πληθωρά συνεχίζει την πτώση της από την κορύφωσή της τον Ιούνιο του 2022 στο 8,1% στο 2,8% τον Φεβρουάριο του 2024.
• Εκπλήρωση της δέσμευσης για επανεύρεση 15,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε πέντε χρόνια και 4,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε κυβερνητικές δαπάνες για τα προγράμματα και τις υπηρεσίες που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους Καναδούς.

‍