158 χρόνια ανάμεσα στην υπερηφάνεια και την παγκόσμια ανασφάλεια

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Η 1η Ιουλίου, 2025, δεν βρίσκει τον Καναδά να γιορτάζει απλώς την ίδρυσή του μέσα στο γνώριμο, ήρεμο τοπίο των περασμένων δεκαετιών. Η φετινή Ημέρα του Καναδά (Canada’s Day) σημαδεύεται από έναν βαθύ αναστοχασμό γύρω από την ίδια την ταυτότητα της χώρας. Ο 158ος εθνικός εορτασμός λαμβάνει χώρα σε μία ιστορική περίοδο όπου από τη μία, ο Καναδάς υφίσταται εντεινόμενες εσωτερικές πιέσεις και από την άλλη, καλείται να επανατοποθετηθεί σε ένα διεθνές περιβάλλον που μεταβάλλεται με εκρηκτική ταχύτητα και αυξανόμενο γεωπολιτικό ρίσκο.
Ταυτόχρονα, το θεσμικό οικοδόμημα της χώρας δοκιμάζεται, καθώς η δημοκρατία του Καναδά οφείλει να διαχειριστεί τη συνύπαρξη ποικίλων εθνικών, εθνοτικών και πολιτισμικών ταυτοτήτων, πολλές εκ των οποίων αισθάνονται συστημικά αόρατες ή και υποεκπροσωπούμενες. Μέσα σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο, η εθνική εορτή του Καναδά δεν έχει φέτος χαρακτήρα πανηγυρισμού. Αντιθέτως, προσλαμβάνει τη μορφή μιας συλλογικής πολιτικής και ηθικής ενδοσκόπησης, με ερωτήματα όχι μόνο για το παρελθόν αλλά και για την κατεύθυνση του μέλλοντος τού.
Από ειρηνοποιός, γεωστρατηγικός παίκτης
Από τη Συνομοσπονδία του 1867 έως και το συνταγματικό αυτεξούσιο του 1982, ο Καναδάς υπήρξε ένας από τους πιο σταθερούς και αξιόπιστους εταίρους της Δύσης. Ωστόσο, η διεθνής του επιρροή δεν θεμελιώθηκε ποτέ στη στρατιωτική ισχύ. Αντιθέτως, το κύρος του εδράστηκε σε έναν μοναδικό συνδυασμό θεσμικής συνέπειας, πολυμερούς διπλωματίας και ενεργής συμμετοχής σε ειρηνευτικές αποστολές.
Ως ιδρυτικό μέλος του ΝΑΤΟ, του ΟΗΕ και της Ομάδας των Επτά (G7), ο Καναδάς διαδραμάτισε επί μακρόν τον ρόλο του μετριοπαθούς διαμεσολαβητή, μίας γέφυρας μεταξύ των ηπείρων και μιας ήπιας φωνής εντός του Αγγλοσαξονικού κόσμου. Όμως, η ραγδαία αποσταθεροποίηση του διεθνούς συστήματος, ιδιαιτέρως μετά το 2016, η άνοδος του λαϊκισμού και η διάβρωση της πολυμέρειας, καθιστούν πλέον αναγκαίο έναν βαθύ επαναπροσδιορισμό του ρόλου της χώρας μέσα από το πρίσμα του πολιτικού ρεαλισμού.
Μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα
Το 2025 ξεκίνησε με την χαρακτηριστική επιστροφή του Donald Trump στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ουάσιγκτον, με έντονες απομονωτικές διαθέσεις, αμφισβητεί εκ νέου τις νατοϊκές δεσμεύσεις, αναζωπυρώνει δασμολογικούς - εμπορικούς πολέμους και επιτείνει την αντιπαράθεση με άλλους διεθνείς παίκτες. Και ο Καναδάς, ως στενός τους σύμμαχος, βρίσκει τον εαυτό του στο επίκεντρο αυτών των γεωστρατηγικών ανακατατάξεων.
Παράλληλα, μέτωπα όπως η Ουκρανία, το Ιράν, η Ταϊβάν, το Ισραήλ και τον Αρκτικό κύκλο συνιστούν γεωπολιτικά πεδία όπου η Οττάβα καλείται να λάβει σαφείς θέσεις και αποφάσεις. Η κυβέρνηση του Καναδού πρωθυπουργού, Mark Carney, με τεχνοκρατικό υπόβαθρο και διεθνή ερείσματα, επιχειρεί να ενισχύσει τον ρόλο της χώρας εντός της G7, του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρόσφατη δέσμευση του Καναδά να επιτύχει τον νατοϊκό στόχο του 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες δείχνει στροφή από τη διπλωματική επιφυλακτικότητα προς μία περισσότερη ενεργή στρατηγική στάση. Ωστόσο, ο Αρκτικός κύκλος, που αναδύεται ως χώρος γεωστρατηγικού ανταγωνισμού λόγω της κλιματικής αλλαγής, επιτείνει τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική ασάφεια. Οι αιρετοί της Οττάβας βρίσκονται ανάμεσα στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον για ευθυγράμμιση και στην ανάγκη αποτύπωσης κυριαρχικού λόγου της ανεξαρτησίας.
Εσωτερικές προκλήσεις η αποσυσπείρωση και η κοινωνική κόπωση
Στο εσωτερικό της χώρας, το πολιτικό τοπίο εμφανίζει σημάδια διαβρωτικής κόπωσης. Η κυβέρνηση Carney, χωρίς κοινοβουλευτική πλειοψηφία, κινείται σε ένα ναρκοθετημένο πεδίο όπου από τη μία η Alberta αξιώνει μεγαλύτερη αυτονομία στην ενεργειακή της πολιτική, ενώ το Κεμπέκ επιμένει στη θεσμική του ιδιαιτερότητα.
Τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα, όπως το Τορόντο και το Βανκούβερ, δίνουν μάχη απέναντι στη στεγαστική κρίση και τις πληθωριστικές πιέσεις. Η μεσαία τάξη ολοένα συρρικνώνεται ταχύτερα, η επισφάλεια στον χώρο εργασίας αυξάνεται, και η μετανάστευση, μέχρι πρότινος η αδιαμφισβήτητη ατμομηχανή του καναδικού δημογραφικού, τίθεται για πρώτη φορά υπό σοβαρή κοινωνική αμφισβήτηση. Χιλιάδες μετανάστες υψηλής ειδίκευσης εγκαταλείπουν πλέον τη χώρα, απογοητευμένοι από την ακρίβεια και την περιορισμένη κοινωνική κινητικότητα. Μάλιστα, για το συγκεκριμένο θέμα και σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά, περίπου 50.170 άνθρωποι έφυγαν επίσημα από τη χώρα ενώ σύμφωνα με τον ανεξάρτητο ιστότοπο Better Dwelling, ο οποίος βασίζει τις μελέτες της σε συγκριτικά στοιχεία με διοικητικά και φορολογικά δεδομένα, το 2024 οι αποχωρήσεις Καναδών ανήλθαν στους 106.134. Ένας αριθμός που είναι το υψηλότερο επίπεδο από το 1967.
Ανοιχτές πληγές
Η σχέση του Καναδά με τα «Πρώτα Έθνη» (First Nations), ή αλλιώς τους Αυτόχθονες, εξακολουθεί να είναι τραυματική. Η αποκάλυψη εκατοντάδων άταφων παιδικών σορών στα ερείπια των πρώην καθολικών οικοτροφείων συντάραξε πριν από λίγα χρόνια τη συλλογική συνείδηση και ανέδειξε την ανάγκη για θεσμική και ιστορική συμφιλίωση ενώ την ίδια στιγμή δεν έχουν απαντηθεί πολλά ερωτήματα.
Σε πολλές πόλεις, οι εκδηλώσεις για την Ημέρα του Καναδά αντικαθίστανται από τελετές μνήμης και περισυλλογής. Κι όμως, η συμφιλίωση παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκής καθώς δεκάδες κοινότητες εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, ενώ η συνταγματική αναγνώριση των αυτόχθονων εθνών καθυστερεί.
Η αναζήτηση νέας ταυτότητας
Συμβολικά, η δημόσια στήριξη προς τη μοναρχία φθίνει και αυτό μπορεί να απαντηθεί στις ταλαντευόμενες δημοσκοπήσεις που υπάρχουν τα τελευταία χρόνια. Ο King Charles III, παρά το θεσμικό του ρόλο ως αρχηγός κράτους, δεν εμπνέει τον ίδιο σεβασμό που απολάμβανε η μητέρα του. Η συζήτηση για τη μετάβαση σε ένα ρεπουμπλικανικό μοντέλο, αν και όχι άμεση, παύει να θεωρείται ακραία. Η νέα γενιά των Καναδών επιζητεί σύγχρονα, τοπικά σύμβολα πολιτειακής εκπροσώπησης, όχι πια στο Λονδίνο, αλλά από τη δική της κοινωνική/πολιτική πραγματικότητα.
Ένα άλλο στοιχείο που διαφαίνεται, είναι το ζήτημα της ταυτότητας του Καναδά. Η χώρα, εκ των πραγμάτων, ακόμα και σήμερα, παραμένει ένα ημιτελές πολυπολιτισμικό «μωσαϊκό» καθότι βρίσκεται ακόμη εν τη γενέσει του. Δεν είναι το «κοινωνικό χωνευτήρι» (melting pot) αμερικανικού τύπου, ούτε ένα διαμορφούμενο εθνοπολιτισμικό κράτος ευρωπαϊκής μορφής.
Είναι ένα κράτος που ισορροπεί με δυσκολία ανάμεσα στην εξαιρετικά μικρή ιστορική του συνέχεια και τη ρευστότητα του 21ου αιώνα. Είναι μία οντότητα που προσπαθεί να «σταθεί» ενωμένη, και προσπαθεί να γεφυρώσει τις σχέσεις ετερότητας του εν μέσω κλιμακούμενων πολώσεων και μίας παγκόσμιας αποσταθεροποίησης.
Ο Καναδάς του 2025 μάλλον ωριμάζει λίγο άγαρμπα καθώς είναι ένα «παιδί» το οποίο καλείται ξαφνικά να στοιχειοθετήσει την προσωπικότητα του. Και αυτή ακριβώς η αίσθηση του μικρού τού ιστορικού βάρους, της υπαρξιακής τού επιλογής και της προσπάθειας ταυτοποίησης της οντολογίας τού να είναι ίσως ο αυθεντικότερος λόγος της φετινής εθνικής του γιορτής. Όχι ως τελετή υπερηφάνειας αλλά ως μία γιορτή αυτογνωσίας.

Δωρεάν εκδηλώσεις για την Ημέρα του Καναδά στο Τορόντο

Η Πόλη του Τορόντο προσκαλεί όλους τους κατοίκους και επισκέπτες να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να γιορτάσουν την Ημέρα του Καναδά με μια σειρά δωρεάν εκδηλώσεων και εντυπωσιακών πυροτεχνημάτων σε όλη την πόλη. Από ζωντανές δραστηριότητες μέσα σε πάρκα, δημόσιες πλατείες και μουσεία ιστορίας, έως την πανέμορφη θέα των πυροτεχνημάτων που φωτίζουν τον νυχτερινό ουρανό, υπάρχει κάτι για κάθε ηλικία και γούστο.
Φέτος, η γιορτή προσφέρει επίσης την ευκαιρία να υποστηρίξουμε τις τοπικές κοινότητες μέσω της εκστρατείας “Love Local” της πόλης. Είτε απολαμβάνοντας φαγητό από έναν γειτονικό πωλητή, είτε ψωνίζοντας σε μια τοπική αγορά ή συμμετέχοντας σε μια γειτονιάτικη εκδήλωση, οι κάτοικοι ενθαρρύνονται να τιμήσουν τον Καναδά ενώ παράλληλα ενισχύουν τις τοπικές επιχειρήσεις.

‍
Εκδηλώσεις για την Ημέρα του Καναδά
Amesbury Park, 151 Culford Rd.
Ολόκληρη η ημέρα γεμάτη με εκδηλώσεις που οργανώνονται από την κοινότητα, με πωλητές φαγητού, δραστηριότητες, διασκεδαστικές εκπομπές και πυροτεχνήματα από τις 10 π.μ. έως τις 10 μ.μ.

Thomson Memorial Park, 1005 Brimley Rd.
Οικογενειακό φεστιβάλ από τις 10 π.μ. έως τις 3 μ.μ., με μουσική, χειροτεχνίες, παρελάσεις και πρωινό με pancakes (πρώτοι-πρώτοι εξυπηρετούνται).

Stan Wadlow Park, 888 Cosburn Ave.
Η παραδοσιακή εορτή της Ημέρας του Καναδά στο East York από τις 11 π.μ. έως τις 10 μ.μ., με ζωντανές παραστάσεις, περίπτερα κοινοτήτων, πυροτεχνήματα και δραστηριότητες για παιδιά.

Mel Lastman Square, 5100 Yonge St.
Εκδηλώσεις από τις 12 μ. έως τις 10 μ.μ., με ζωντανή μουσική, παιδική ζώνη, παζάρι φαγητού και πυροτεχνήματα στις 10 μ.μ., σε συνεργασία με το Yonge North York BIA.

Nathan Phillips Square, 100 Queen St. W.
Δωρεάν εκδηλώσεις με ζωγραφική προσώπου, ζωντανή μουσική και χορευτικές παραστάσεις από τις 12 μ. έως τις 5:30 μ.μ.


Πυροτεχνήματα
Το βασικό, 14λεπτο σόου πυροτεχνημάτων της πόλης θα πραγματοποιηθεί στο Ashbridges Bay Park, 1561 Lake Shore Blvd. E., την Τρίτη 1 Ιουλίου, με έναρξη στις 10 μ.μ.
Επιπλέον, πυροτεχνήματα θα λάβουν χώρα και στα εξής πάρκα, με έναρξη επίσης στις 10 μ.μ.:
Centennial Park, 256 Centennial Park Rd. (με περιορισμένες περιοχές θέασης λόγω κατασκευών)

Amesbury Park, 151 Culford Rd.

Milliken Park, 4325 McCowan Rd.

Stan Wadlow Park, 888 Cosburn Ave.

Mel Lastman Square, 5100 Yonge St.

Δεν θα γίνουν πυροτεχνήματα στο Nathan Phillips Square.

Άλλες δραστηριότητες  
Pride Parade: Η πολύχρωμη παρέλαση για τις 2SLGBTQ+ κοινότητες της πόλης θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 29 Ιουνίου. Περισσότερες πληροφορίες στο site του Pride Toronto.

Μουσεία Ιστορίας του Τορόντο: Με ελεύθερη είσοδο και ειδικές εκδηλώσεις από 11 π.μ. έως 5 μ.μ. θα λειτουργήσουν το Fort York National Historic Site, το Scarborough Museum και το Gibson House Museum.

Δημόσιες Πισίνες και Παραλίες: Όλες οι πισίνες, οι παραλίες και οι παιδικές πισίνες λειτουργούν με πλήρες πρόγραμμα, ιδανικές για δροσιά και διασκέδαση.

TTC και Υπηρεσίες Μεταφοράς: Ενισχυμένη λειτουργία με επιπλέον δρομολόγια μετρό, λεωφορείων και τραμ για να εξυπηρετήσουν τους εορτασμούς. Συνιστάται η χρήση δημόσιας συγκοινωνίας.

Πρόσβαση στο Νησί Τορόντο: Προγραμματίστε το ταξίδι σας πριν τις 10 π.μ. για αποφυγή συνωστισμού και αγοράστε τα εισιτήρια online.


Η Πόλη του Τορόντο καλεί όλους να απολαύσουν με ασφάλεια και σεβασμό τις εκδηλώσεις της Ημέρας του Καναδά, τιμώντας το πλούσιο παρελθόν και το πολύχρωμο παρόν της κοινότητας.
Για περισσότερες πληροφορίες και πλήρες πρόγραμμα επισκεφθείτε την ιστοσελίδα:
www.toronto.ca/CanadaDay

‍