Η Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά

Ένα φθινοπωρινό «ευχαριστώ» στη ζωή και στη φύση

Κατερίνα Γερασκλή

Η Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά, γνωστή και ως Jour de l’Action de grâce στο Κεμπέκ, αποτελεί μια ιδιαίτερη στιγμή του φθινοπώρου, αφιερωμένη στην ευγνωμοσύνη, τη σοδειά και την κοινότητα. Αν και μοιάζει με την αντίστοιχη αμερικανική γιορτή, έχει διαφορετική ιστορία, δικές της παραδόσεις και ξεχωριστή σημασία. Το 2025 θα γιορταστεί τη Δευτέρα 13 Οκτωβρίου, τη δεύτερη Δευτέρα του μήνα, όπως έχει καθιερωθεί από το 1957 με απόφαση του Καναδικού Κοινοβουλίου.

Η ρίζα της γιορτής δεν βρίσκεται μόνο στους Ευρωπαίους αποίκους αλλά και στις ιθαγενείς κοινότητες του Καναδά, που ήδη πριν την αποικιοκρατία πραγματοποιούσαν τελετές ευχαριστίας προς τη φύση και τους καρπούς της γης.

Το πρώτο ιστορικά καταγεγραμμένο γεύμα ευχαριστίας έγινε το 1578, όταν ο Άγγλος εξερευνητής Μάρτιν Φρόμπισερ συγκέντρωσε το πλήρωμά του στο σημερινό Νούναβουτ για να ευχαριστήσει τον Θεό που τους προστάτευσε στο επικίνδυνο ταξίδι τους στον Αρκτικό Ωκεανό. Η παράδοση ωστόσο δεν καθιερώθηκε αμέσως· χρειάστηκαν αιώνες περιστασιακών εορτασμών ώσπου το 1879 ορίστηκε για πρώτη φορά μια επίσημη εθνική ημέρα ευχαριστίας. Έπειτα από αρκετές αλλαγές ημερομηνίας, η γιορτή βρήκε οριστικά τη θέση της τον Οκτώβριο, ώστε να συμπίπτει με το τέλος της καναδικής σοδειάς.

Σήμερα, η Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά έχει περισσότερο κοσμικό χαρακτήρα, χωρίς να χάνει το βασικό της νόημα: την έκφραση ευγνωμοσύνης για όσα έχουμε.

Οι οικογένειες και οι φίλοι συγκεντρώνονται γύρω από το τραπέζι για ένα πλούσιο γεύμα που θυμίζει την αμερικανική εκδοχή αλλά με καναδικές πινελιές. Η γαλοπούλα αποτελεί το επίκεντρο, συνοδευόμενη από πουρέ πατάτας, σάλτσες, κολοκύθες, καλαμπόκι και λαχανικά εποχής. Τα γλυκά έχουν κι αυτά την τιμητική τους: η κολοκυθόπιτα είναι αναπόσπαστο κομμάτι, ενώ σε πολλές επαρχίες κυριαρχούν οι τάρτες με σιρόπι σφενδάμνου, οι butter tarts και οι περίφημες μπάρες Nanaimo. Στη Νέα Γη το έθιμο θέλει να σερβίρεται το Jiggs dinner, ένα πιάτο με αλατισμένο βοδινό, λάχανο και ρίζες λαχανικών, ενώ σε γαλλόφωνες περιοχές μπορεί να σερβιριστεί η παραδοσιακή tourtière, μια κρεατόπιτα με πατάτες.

Η γιορτή όμως δεν εξαντλείται στο φαγητό. Για πολλούς Καναδούς αποτελεί αφορμή να βγουν στη φύση, να περπατήσουν κάτω από τα χρυσοκόκκινα φύλλα του φθινοπώρου και να απολαύσουν τις τελευταίες ζεστές μέρες πριν τον χειμώνα. Άλλοι προτιμούν να μείνουν στο σπίτι και να παρακολουθήσουν τον Thanksgiving Day Classic, το καθιερωμένο διπλό παιχνίδι καναδικού ποδοσφαίρου, ή την τηλεοπτική παρέλαση Oktoberfest στο Kitchener-Waterloo.

Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά η Ημέρα των Ευχαριστιών είναι πιο χαλαρή και λιγότερο εμπορευματοποιημένη. Δεν συνδέεται με το καταναλωτικό φαινόμενο της Black Friday, ενώ σε αρκετές επαρχίες, όπως η Νέα Σκωτία και το Νιου Μπράνσγουικ, δεν είναι καν υποχρεωτική αργία. Στο Κεμπέκ, μάλιστα, η Action de grâce αναγνωρίζεται περισσότερο τυπικά και δεν έχει τη μεγάλη κοινωνική βαρύτητα που έχει αλλού.

Πίσω από τα γιορτινά τραπέζια και τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, η καναδική Ημέρα των Ευχαριστιών είναι μια υπενθύμιση της σχέσης μας με τη φύση, της σημασίας της κοινότητας και της αξίας της ευγνωμοσύνης.

Είναι μια στιγμή να σταματήσουμε και να εκτιμήσουμε όσα έχουμε, αλλά και να θυμηθούμε ότι η γιορτή κουβαλά και μια πιο σύνθετη ιστορία, καθώς για ορισμένες ιθαγενείς κοινότητες συνδέεται με την περίοδο της αποικιοκρατίας και τα τραύματα που άφησε πίσω της. Έτσι, η μέρα αποκτά έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα: είναι γιορτή χαράς και συντροφικότητας, αλλά και αφορμή για στοχασμό.

Η Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά, λοιπόν, δεν είναι απλώς μια ημέρα γεμάτη φαγητό. Είναι μια πολιτισμική και ιστορική παράδοση που καλεί τους ανθρώπους να μοιραστούν, να θυμηθούν και να ευχαριστήσουν. Και αυτό ακριβώς την κάνει τόσο σημαντική: μας δίνει τη δυνατότητα να σταθούμε για λίγο μέσα στον χρόνο, να κοιτάξουμε γύρω μας και να πούμε ένα ειλικρινές «ευχαριστώ».

‍