Η Βάσω Καζαντζίδη θυμάται: «Απλώς, λιτός, σοφός άνθρωπος και πάντα δίπλα μου»

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter

Η αίθουσα της Παμμακεδονικής Ομοσπονδίας Καναδά είχε μόλις αδειάσει από τη συνέντευξη τύπου που διοργάνωσε ο δημιουργός και επικεφαλής του Ελληνικού Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου στον Καναδά (GIFFT), Σταν Παπούλκας.

Παρόντες ήταν ο Ρένος Χαραλαμπίδης, ο Γιάννης Αξιώτης από τις ΗΠΑ, η Βάσω Καζαντζίδη.

Έξω, το φως του καναδικού απομεσήμερου έπεφτε ήρεμο.

Ανάμεσά τους, διακριτικά καθισμένη, η Βάσω Καζαντζίδη, που ήρθε στο Τορόντο για το φεστιβάλ κινηματογράφου. Μία προσωπικότητα γαλήνια, ευγενική, με τη σεμνότητα που προδίδει μία ζωή γεμάτη σιωπηλές παρουσίες.

«Ζήσαμε 23 χρόνια μαζί, καλά χρόνια», λέει με φωνή που κυμαίνεται ανάμεσα στη μνήμη και τη συγκίνηση. «Ήταν ένας άνθρωπος απλός, που αγαπούσε την καλή συντροφιά, ήξερε να εκτιμά και να αγαπά. Κρατώ μόνο τα καλύτερα και νιώθω ότι είναι πάντα δίπλα μου. Στο τραπέζι μας, στον Άγιο Κωνσταντίνο, υπάρχει ακόμη το πιάτο του, άδειο. Τον περιμένουμε. Πιστεύω πως έχει κάνει ένα μακρινό ταξίδι και κάποτε θα επιστρέψει.»

Ο άνθρωπος πίσω από τον μύθο

O Ελληνικός Τύπος είχε την τιμή να συνεντευξιάσει και να συνομιλήσει με τη Βάσω Καζαντζίδη για τον άνθρωπο πίσω από τη φωνή. Καθόλη την παρουσία της στο Τορόντο, όμως, το πρόσωπο της, παρά την κούραση, ήταν πάντα με ένα χαμόγελο κι ένα βλέμμα που φώτιζε.

Τη ρώτησα ποιος ήταν ο Στέλιο Καζαντζίδης και η απάντηση της ήταν λιτή και κάθετη.

«Ο Στέλιος ήταν παρεξηγημένος. Δεν ήταν απόμακρος, όπως έλεγαν. Ήταν τόσο κοινωνικός όσο του επέτρεπε η ψυχή του. Ερχόταν κόσμος στο σπίτι μας, φίλοι, άνθρωποι που ήθελαν να τον γνωρίσουν. Τα καλοκαίρια, στον Άγιο Κωνσταντίνο, γινόταν πραγματικό προσκύνημα. Ο κόσμος ερχόταν με πούλμαν μόνο και μόνο για να του σφίξουν το χέρι. Και παρ’ όλα αυτά, ο Στέλιος κρατούσε πάντα ένα κομμάτι (του εαυτού του) για τον εαυτό του. Χρειαζότανε τη σιωπή, γιατί μέσα του κουβαλούσε πολύ κόσμο».

Η σιωπή που ακολούθησε ήταν σχεδόν ιερή. Το βλέμμα της «ταξίδεψε» στιγμιαία, σαν να φοβάται μην προδώσει κάτι περισσότερο από όσα χωρούν μέσα σε μία μνήμη.

Η φωνή του πόνου και η γαλήνη της ψυχής

Η κουβέντα γυρίζει στον τρόπο που ο Καζαντζίδης τραγουδούσε τον πόνο.

«Ήταν η φωνή μίας ολόκληρης γενιάς. Της ξενιτιάς, της φτώχειας, της αγωνίας του μεροκάματου. Ο Στέλιος δεν τραγούδησε απλά. Συμμετείχε στον πόνο του άλλου. Θυμάμαι μία γυναίκα από την Κύπρο, που του έστειλε μια τούφα από τα μαλλιά της γιατί έκανε χημειοθεραπείες. Ο Στέλιος το κουβαλούσε (την τούφα αυτή) πάνω του για μήνες. Δεν μπορούσε να ξεχάσει. Ένιωθε σαν να ήταν η μάνα του, η αδελφή του, ένα κομμάτι δικό του».

Για τη κα. Βάσω, αυτό ήταν και το αληθινό του πρόσωπο αφού «Ήταν βαθιά συναισθηματικός, άνθρωπος που ένιωθε τον άλλον μέχρι το κόκκαλο. Δεν υπήρχε περίπτωση να περάσεις από μπροστά του και να σε ξεχάσει. Σε κουβαλούσε πάντα μαζί του».

Ο σοφός και οραματιστής Καζαντζίδης

Η περιγραφή της τον φέρνει μπροστά μας όχι μόνο ως τραγουδιστή, αλλά ως άνθρωπο με μία σχεδόν προφητική διαίσθηση.

Μπορεί να άφησε την τελευταία του ανάσα το 2001 αλλά έφυγε από ετούτο τον κόσμο προφητεύοντας πολλά στις κατ’ ιδίαν τους συζητήσεις.

Η σύζυγος του τραγουδιστή, μεταξύ άλλων, μας κατέθεσε ότι «Ο Στέλιος ήταν σοφός. Έβλεπε πράγματα που τα ζούμε σήμερα. Μου έλεγε για πολέμους, για σκοτάδι, για ανθρώπους που θα χάσουν την ελπίδα τους. Κι εγώ τον ρωτούσα γιατί τα βλέπει όλα τόσο μαύρα κι εκείνος πάντα μου απαντούσε “Γιατί τα έχω ζήσει, Βάσω μου, και δεν θέλω να τα ζήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας”. Τότε δεν τον πίστευα. Τώρα…, όλοι μπορούμε να θυμόμαστε τα λόγια του».

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης μου είπε ότι ήταν ένας άνθρωπος λιτός αλλά και βαθιά στοχαστικός. Ένας λαϊκός φιλόσοφος χωρίς φιλολογίες και πολλά λόγια. Ένας άνθρωπος που ζούσε μέσα από την πράξη και την προσευχή.

Η Βάσω Καζαντζίδη μας κατέθεσε ότι «Προσευχόταν κάθε βράδυ» ζητώντας από τον Θεό να δώσει δώσε υγεία σε όλον τον κόσμο «“και πάνω απ’ όλα στα παιδιά”. Αυτό ήταν ο Στέλιος. Ένας άνθρωπος για τον άνθρωπο».

Η μοναχικότητα ως επιλογή

Η μοναχικότητά του δεν ήταν απομόνωση αλλά μία συνειδητή αποστασιοποίηση αφού «Ήθελε τους ανθρώπους κοντά του αλλά με μέτρο. Είχε κουραστεί από τη νύχτα, από την πίεση. Ήθελε να ζει ήσυχα. Οι μεγαλύτερες του αγάπες ήταν ο κόσμος αλλά και η ελευθερία του. Ήθελε να ζει λίγο απομονωμένος και να βρίσκει χρόνο για όσα δεν πρόλαβε».

Η σκιά και το φως

Ρωτώ τη Βάσω αν ένιωσε ποτέ να ζει «στη σκιά» του.

Η απάντηση της ήταν ήρεμη και ξεκάθαρη αφού όπως μου εκμυστηρεύτηκε «Από επιλογή ήμουν πάντα είκοσι, τριάντα βήματα πίσω του. Δεν φωτογραφήθηκα ποτέ μαζί του. Δεν το ήθελα. Εκείνος ήταν ο Στέλιος. Ο κόσμος τον αγαπούσε γι’ αυτό που ήταν. Εγώ είχα τη δική μου παρουσία. Μετά τον θάνατό του, αναγκάστηκα να βγω μπροστά μόνο για να φροντίσω όσα άφησε πίσω του. Για τον Στέλιο, όχι για εμένα».

Προς το τέλος της συζήτησης, μου υπογράμμισε «εμφατικά», σαν να ήθελε να μείνει αυτή η φράση χαραγμένη στην ιστορία λέγοντας μου ότι «Ο Στέλιος δεν υποτίμησε ποτέ κανέναν. Αντίθετα, τους ανέβαζε όλους πάνω απ’ τον Θεό. Ήξερε τι ζητούσε από τη ζωή του και το ζούσε με σεμνότητα. Ήταν ένας άνθρωπος απλός, δοτικός, αληθινός. Κι εγώ... εγώ νιώθω ακόμα ότι είναι δίπλα μου». Στην Παμμακεδονική Ομοσπονδία, η φωνή της Βάσως Καζαντζίδη δεν ήταν απλώς μαρτυρία αλλά μία επίκληση. Σαν να ξανάφερε για λίγο τον Στέλιο κοντά. Όχι τον μύθο του Στέλιου Καζαντζίδη αλλά τον άνθρωπο Στέλιο.

Εκείνον που, όπως μας είπε η ίδια, «Ήξερε να αγαπά».

‍