Με οριακή πλειοψηφία 170-168, πέρασε ο προϋπολογισμός

Με ψήφο 170 έναντι 168, η κυβέρνηση του Mark Carney υπέβαλε και υπερψήφισε τον πρώτο ομοσπονδιακό προϋπολογισμό της, αποτρέποντας, τουλάχιστον προς το παρόν, τη διάλυση του Κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Ήταν μία κρίσιμη στιγμή για την κυβέρνηση μειοψηφίας, που εξαρτάται από τις ψήφους αντιπολιτευόμενων βουλευτών ή την παθητική ανοχή τους και το αποτέλεσμα αποκαλύπτει τόσο την πολιτική ευθραυστότητα της ως τώρα πορείας όσο και το σχέδιο της για μια βαθύτερη ανασυγκρότηση της οικονομίας αλλά και το γεγονός ότι κανένα κόμμα δεν ήταν έτοιμο ή δεν ήθελε να φέρει το βάρος μίας νέας εκλογικής αναμέτρησης τα Χριστούγεννα.

Η διαδικασία έγινε σε περιβάλλον έντονης πολιτικής αβεβαιότητας, με την κυβέρνηση να εκφράζει την ανάγκη για «γενεαλογικές επενδύσεις», όπως τις χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομικών François‑Philippe Champagne, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της χώρας έναντι εξωτερικών αναταράξεων, ιδίως των αμερικανικών δασμολογικών πιέσεων.

Η ψηφοφορία: μικρή πλειοψηφία, μεγάλα μηνύματα

Η πλειοψηφία 170 ψήφων προήλθε από τους βουλευτές του Φιλελευθέρου κόμματος και την επικεφαλής του Green Party, Ελίζαμπεθ Μέι, η οποία υπερψήφισε την τελευταία στιγμή τον κατατεθειμένο προϋπολογισμό αφού προχώρησε σε αλλαγή στάσης μετά από την προσωπική δέσμευση του Carney τήρησης των στόχων της Σύμβασης του Παρισιού για το περιβάλλον.

Από την άλλη πλευρά, οι 168 βουλευτές του Συντηρητικού, του Μπλοκ Κεμπεκουά και του NDP τον καταψήφισαν. Τέσσερις βουλευτές, δύο των Συντηρητικών και δύο του NDP απέφυγαν να ψηφίσουν.

Η αποχή αυτή, σε συνδυασμό με τη στήριξη της Elizabeth May, έδωσε στην κυβέρνηση το κρίσιμο μαξιλάρι ασφαλείας που χρειαζόταν για να κρατήσει το ημερολόγιο των πολιτικών εξελίξεων σε ύφεση.

Πολιτική στο παρασκήνιο: ενδοκομματικές αντιδράσεις και στρατηγικές εξισορροπήσεις

Η στάση της Νέας Δημοκρατίας (NDP), υπό τη μεσοβέζικη ηγεσία του Don Davies, ήταν σαφής αφού τόνισε ότι «Δεν θέλουμε εκλογές τώρα» υποστηρίζοντας ότι η καταψήφιση του προϋπολογισμού δεν θα «βελτίωνε την κατάσταση για τους πολίτες» αλλά θα οδηγούσε σε άσκοπες προσφυγές στις κάλπες.

Η αξιωματική αντιπολίτευση χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό ως «ακριβό», κατηγορώντας την κυβέρνηση πως αυξάνει υπερβολικά το έλλειμμα  που φτάνει σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία τα 78,3 δισεκατομμύρια καναδικά δολάρια.

Εν τω μεταξύ, η μεταγραφή και η παραίτηση δύο βουλευτών των Συντηρητικών ενίσχυσαν την εικόνα ενός μεταβαλλόμενου πολιτικού τοπίου και της αμφισβήτησης του προσώπου του Πουαλιέβρ.

Κεντρικά σημεία του προϋπολογισμού

Η νέα οικονομική στρατηγική της κυβέρνησης Κάρνεϊ χαρακτηρίζεται από μία σειρά τομών.

Πρώτον, ο προϋπολογισμός προβλέπει επενδύσεις της τάξης των 280 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στην επόμενη πενταετία, με χρηματοδότηση σε υποδομές 115 περίπου δισ. δολαρίων, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα 110 δισ. άμυνα και ασφάλεια 30 δισ. καθώς και στέγαση 25 δισεκατομμυρίων.

Δεύτερον, για να μετριαστεί η δημοσιονομική επιβάρυνση, η κυβέρνηση σχεδιάζει εξοικονομήσεις της τάξης των 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στην επόμενη πενταετία, σε συνδυασμό με μείωση του ομοσπονδιακού δημόσιου τομέα κατά περίπου 40.000 θέσεις εργασίας έως το 2028-29.

Τρίτον, το έλλειμμα για το έτος 2025-26 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 78,3 δισεκατομμύρια που χαρακτηρίζεται το τρίτο μεγαλύτερο στην ιστορία του Καναδά εκτός πανδημίας. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση αναγνωρίζει πως η οικονομική της συνταγή περιλαμβάνει ρίσκο.

Τέταρτον, στον μεταναστευτικό τομέα, η κυβέρνηση προβλέπει τη μείωση των ετήσιων εισδοχών μόνιμων κατοίκων σε περίπου 380 000 από το 2026 έως το 2028, καθώς και μεγάλη μείωση των προσωρινών κατοίκων, με έμφαση στην προσέλκυση οικονομικών μεταναστών.

Πέμπτον, στο πεδίο της άμυνας, ο Καναδάς υπό τον Carney επαναβεβαίωσε τη δέσμευσή του να φτάσει νωρίτερα στο όριο του 2% του ΑΕΠ για τις δαπάνες στο ΝΑΤΟ, μία στόχευση που είχε καθοριστεί για το 2026, ενισχύοντας την προτεραιότητα του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού.

Η γεωπολιτική αναδιάταξη και η οικονομική όψη συμφωνούν

Ο προϋπολογισμός Carney δεν διαμορφώθηκε στο κενό αφού η απόφαση του Donald Trump να επιβάλει δασμούς σε καναδικά προϊόντα και η δήλωση για τον Καναδά ως ενδεχόμενη «51η πολιτεία» επίσπευσαν την ανάγκη ανασύνταξης.

Στην ομιλία του στην αίθουσα της Βουλής των Κοινοτήτων, ο υπουργός Champagne έθεσε το δίλημμα τονίζοντας ότι «Δεν είμαστε εδώ για να απλώς επιβιώσουμε, είμαστε εδώ για να θωρακίσουμε το μέλλον της χώρας».

Πράγματι, η έμφαση σε στρατηγικές υποδομών, καθαρής ενέργειας, εξαγωγών σε μη-αμερικανικές αγορές, και νέων παραγωγικών δυνατοτήτων δείχνουν ότι η κυβέρνηση έχει επιλέξει να στοχεύσει στην «ανθεκτικότητα» παρά στην «εξάρτηση».

Προκλήσεις και απειλές στον ορίζοντα

Η κυβέρνηση μειοψηφίας παίζει με υψηλά στοιχήματα. Καθώς η εσωτερική πολιτική συνοχή δοκιμάζεται από αντίθεση εντός και εκτός κομματικών ορίων, ο χρόνος λειτουργεί με το μέρος της αντιπολίτευσης. Ταυτόχρονα, η οικονομική συνταγή, μεγάλα ελλείμματα, μεγάλη κρατική παρέμβαση, παρακολουθείται στενά από τις αγορές, τους οικονομικούς κύκλους και τους διεθνείς εταίρους.

Ενδεικτικά, η προσπάθεια να περάσουν οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις χωρίς άμεσες, ορατές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των Καναδών, όπως η διαβίωση, η στέγαση και η απασχόληση, μπορεί να προκαλέσει πολιτική κόπωση. Οι αμφιβολίες για το εάν η κυβέρνηση θα μπορέσει να υλοποιήσει έγκαιρα ή αποτελεσματικά τις προγραμματισμένες δράσεις εντείνονται.

Η εμπλοκή των πολιτικών δυνάμεων στον προϋπολογισμό

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αντανακλά και την εσωτερική δυναμική των κομμάτων. Η θετική ψήφος της Elizabeth May (Green Party) απέδειξε πόσο καθοριστικός μπορεί να είναι ο μικρός αριθμός βουλευτών στην τρέχουσα κοινοβουλευτική ισορροπία. Η αποχή ορισμένων βουλευτών της Ν.Δ. και των Συντηρητικών υπογράμμισε τον φόβο μήπως η πτώση του προϋπολογισμού οδηγήσει σε άσκοπη προσφυγή στις κάλπες μετά από μόλις λίγους μήνες.

Παράλληλα, ο Pierre Poilievre υπογραμμίζει ότι τα έλλειμματα και η δημόσια σπάταλη αποβαίνουν σε κόστος για τους πολίτες· η κυβέρνηση όμως υπερασπίζεται πως η «επένδυση γενεών» δεν γίνεται με συμβατικές συνταγές.

Ο δρόμος μπροστά

Μετά την ψηφοφορία, η κυβέρνηση Carney πήρε μία ανάσα χωρίς, όμως, να υπάρχουν περιθώρια χαλάρωσης. Η εφαρμογή του προϋπολογισμού, η κατοχύρωση των δεσμεύσεων, η διαχείριση των κινδύνων, και η διατήρηση στήριξης στο Κοινοβούλιο θα καθορίσουν το πολιτικό της κεφάλαιο.

Η αντιπολίτευση παραμένει έτοιμη, και η οικονομική πίεση δεν αναμένεται να μειωθεί. Σε αυτό το πλαίσιο, κάθε επόμενο νομοσχέδιο, κάθε τεχνική ή ρυθμιστική πρωτοβουλία, θα εξετάζεται υπό το πρίσμα της κυβερνητικής επιβίωσης

‍