Νέο Εθνικό σύστημα χρωματικών προειδοποιήσεων για ακραία καιρικά φαινόμενα

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέτει σε εφαρμογή νέο εθνικό σύστημα χρωματικών προειδοποιήσεων για ακραία καιρικά φαινόμενα επιδιώκοντας μεγαλύτερη σαφήνεια και καλύτερη προστασία των πολιτών. Η μεταρρύθμιση εντάσσεται στον εκσυγχρονισμό του δημόσιου μετεωρολογικού προγράμματος και ευθυγραμμίζεται με τα διεθνή πρότυπα του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (World Meteorological Organization).

Η ανακοίνωση έγινε στο Γκατινό του Κεμπέκ από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Environment and Climate Change Canada), το οποίο παρουσίασε το νέο, τριεπίπεδο σύστημα χρωματικής κωδικοποίησης για όλες τις εθνικές προβλέψεις του καιρού. Η μεταρρύθμιση επιχειρεί να μετατοπίσει το βάρος της πληροφόρησης από την περιγραφή του φαινομένου στην αποτύπωση των αναμενόμενων επιπτώσεων, ανταποκρινόμενη στη συγκυρία όπου τα ακραία επεισόδια πολλαπλασιάζονται υπό την πίεση της κλιματικής αλλαγής.

‍

Το νέο σύστημα θα χρησιμοποιεί κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο χρωματίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη σοβαρότητα ενός φαινομένου αλλά και τον βαθμό βεβαιότητας της πρόγνωσης ώστε να γίνονται αντιληπτά από τη χρωματολογία.

Η ταξινόμηση στηρίζεται στη Χρωματική Μήτρα Προειδοποίησης (Alert Colour Matrix) η οποία συνδυάζει δύο παραμέτρους.

Τη βαρύτητα των αναμενόμενων επιπτώσεων και τον βαθμό βεβαιότητας της πρόγνωσης. Όσο υψηλότερη είναι η τιμή και των δύο παραμέτρων, τόσο ανώτερο είναι το επίπεδο προειδοποίησης που ενεργοποιείται. Επιπλέον, προβλέπεται ότι επεισόδια με χαμηλό αντίκτυπο ή με περιορισμένο βαθμό βεβαιότητας δεν εντάσσονται σε χρωματική κατηγορία αλλά εξακολουθούν να γνωστοποιούνται μέσω ειδικών καιρικών δηλώσεων (special weather statements) οι οποίες αποδίδονται με γκρι χρωματισμό και λειτουργούν ως έγκαιρο σήμα για φαινόμενα που ενδέχεται να κλιμακωθούν.

Η κίτρινη προειδοποίηση είναι η βαθμίδα που εμφανίζεται συχνότερα και ενεργοποιείται σε επικίνδυνες μεν αλλά κυρίως τοπικές και βραχυπρόθεσμες καιρικές συνθήκες.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι πολίτες καλούνται να αναμένουν δυσχέρειες στις μετακινήσεις, καθυστερήσεις ή παροδικές επιπτώσεις στην υγεία, ιδίως κατά τις περιόδους καύσωνα, υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα ή έντονων βροχοπτώσεων. Το ευρύτερο δίκτυο ενημέρωσης, στο οποίο εντάσσονται η εφαρμογή WeatherCAN, η επίσημη πύλη Canada.ca/Weather, καθώς και το εθνικό σύστημα ειδοποιήσεων Alert Ready και το National Public Alerting System (NPAS), διασφαλίζει ότι τα κίτρινα δελτία φθάνουν έγκαιρα σε κινητά τηλέφωνα, τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς και στις βασικές ψηφιακές πλατφόρμες ειδοποίησης.

Η πορτοκαλί ειδοποίηση συνδέεται με φαινόμενα που ενδέχεται να προκαλέσουν εκτεταμένες ζημιές, πολύωρες ή πολυήμερες διακοπές ρεύματος και σοβαρές δυσλειτουργίες στις υποδομές.

Στην κατηγορία αυτή υπάγονται κυρίως παρατεταμένες χειμερινές κακοκαιρίες που απαιτούν ημέρες εκχιονισμού, παγοθύελλες που διακόπτουν τη λειτουργία επιχειρήσεων και την ηλεκτροδότηση / υδροδότηση κατοικιών, καθώς και εκτεταμένα συστήματα ισχυρών ανέμων που πλήττουν μεγάλα αστικά κέντρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι αρχές καλούν τους πολίτες να προετοιμαστούν εγκαίρως για την προστασία τους και να λάβουν πρακτικά μέτρα ασφαλείας.

Η κόκκινη ειδοποίηση, η σπανιότερη και πλέον αυστηρή βαθμίδα, αφορά φαινόμενα που είναι επικίνδυνα και απειλητικά για τη ζωή και που αναμένεται να προκαλέσουν εκτεταμένες και παρατεταμένες κι ενδεχομένως καταστροφικές ζημιές.

Χαρακτηριστικά, τα παραδείγματα που χρησιμοποιούν οι αρχές για να περιγράψουν αυτές τις συνθήκες περιλαμβάνουν τον τυφώνα Φιόνα που χτύπησε το 2022, τη χιονοθύελλα του 2024 που κάλυψε το Κέιπ Μπρέτον της Νέας Σκωτίας με 150 εκατοστά χιονιού καθώς και τα μεγάλης κλίμακας πλημμυρικά επεισόδια που έπληξαν τα τελευταία χρόνια τις Ανατολικές Επαρχίες. Η σημασία της κόκκινης προειδοποίησης είναι ρητή και αδιαπραγμάτευτη για τους πολίτες καθώς προϋποθέτει άμεση δράση και όχι απλή ετοιμότητα από πλευράς τους.

Οι τρεις αυτές χρωματικές βαθμίδες εφαρμόζονται πλέον σε όλους τους τυπικούς τύπους μετεωρολογικών ειδοποιήσεων: στις προειδοποιήσεις (warnings), στις ανακοινώσεις επιφυλακής (watches) και στις συμβουλευτικές ανακοινώσεις (advisories). Κατά τις αρχές, η νέα δομή επιτρέπει στον πολίτη να αντιληφθεί πιο άμεσα τη σοβαρότητα μιας κατάστασης και να γνωρίζει όχι απλώς τι καιρικές συνθήκες αναμένονται αλλά τι μπορεί να προκαλέσει στην καθημερινότητα, στις μετακινήσεις, στις υπηρεσίες και στη δημόσια ασφάλεια.

Η υπουργός Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Τζούλι Νταμπρούσιν (Julie Dabrusin), επεσήμανε ότι «Η αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων καθιστά αναγκαία τη σαφή και αξιόπιστη πληροφόρηση ώστε οι πολίτες να μπορούν να λάβουν έγκαιρα αποφάσεις που προστατεύουν τους ίδιους και τις περιουσίες τους».

Στο ίδιο μήκος κύματος, η υπουργός Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών και Κοινοτικής Ανθεκτικότητας, Έλεανορ Ολζέφσκι (Eleanor Olszewski), υπογράμμισε ότι «Οι κοινότητες χρειάζονται ειδοποιήσεις που να είναι έγκαιρες, κατανοητές και πρακτικά χρήσιμες όταν αντιμετωπίζουν κλιματικές κρίσεις όπως τυφώνες, δασικές πυρκαγιές ή πλημμύρες».

Η μεταρρύθμιση έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο Καναδάς δοκιμάζεται ολοένα συχνότερα από ακραία καιρικά φαινόμενα ενώ πρόσφατες καταστροφές έχουν αναδείξει τόσο τις αδυναμίες του προηγούμενου συστήματος προειδοποιήσεων όσο και την ανάγκη για ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία ανάμεσα στις αρχές και το κοινό. Περιβαλλοντικοί και κλιματικοί επιστήμονες σημειώνουν ότι ο Καναδάς θερμαίνεται με ρυθμό περίπου διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου κάτι που ήδη μεταφράζεται σε συχνότερα επεισόδια καύσωνα, έντονων βροχοπτώσεων και δασικών πυρκαγιών.

‍