
Ο πρώτος προϋπολογισμός της κυβέρνησης του Μαρκ Κάρνεϊ θα κατατεθεί στη Βουλή των Κοινοτήτων τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών, Φρανσουά-Φιλίπ Σαμπάν, κατά την Ώρα των Ερωτήσεων τονίζοντας ότι «Θα παρουσιάσουμε έναν σπουδαίο προϋπολογισμό στις 4 Νοεμβρίου». Την ίδια στιγμή υπογράμμισε ότι «πρόκειται για μια γενεαλογική επένδυση στο μέλλον μας» περιγράφοντας μία δέσμη δαπανών με έμφαση στην ασφάλεια, τις υποδομές και την οικοδόμηση της χώρας.
Η κυβέρνηση είχε τονίσει από τον Μάιο ότι η κατάθεση του προϋπολογισμού θα γινόταν το φθινόπωρο, επικαλούμενη τον περιορισμένο κοινοβουλευτικό χρόνο μετά τις εκλογές του Απριλίου και την ανάγκη ολοκληρωμένης προετοιμασίας. Ο ίδιος ο Καναδός πρωθυπουργός είχε προϊδεάσει ότι ο φετινός προϋπολογισμός δεν θα ακολουθούσε τον συνήθη κύκλο της άνοιξης, παρότι αυτό αποτελεί πια μία κανονικότητα των τελευταίων ετών.
Το πολιτικό πλαίσιο του φθινοπώρου αποτυπώθηκε και στην ατζέντα που παρουσίασε ο επικεφαλής της κυβέρνησης στη Βουλή, Στίβεν ΜακΚίνον, ο οποίος μίλησε για υψηλό φόρτο νομοθετικού έργου με την παραδοχή ότι το «ζήτημα του ελλείμματος πρέπει να αντιμετωπιστεί». Μεταξύ άλλων επισήμανε ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας θα χρειαστεί συνεργασίες για την προώθηση των προτεραιοτήτων της.
Ένα μείγμα λιτότητας και επενδύσεων
Η οικονομική φιλοσοφία που προανήγγειλε ο Μαρκ Κάρνεϊ θα συνδυάζει δημοσιονομική πειθαρχία στις λειτουργικές δαπάνες της χώρας με αύξηση των κεφαλαιουχικών επενδύσεων ή όπως τη διατύπωσε ο ΜακΚίνον υπογραμμίζοντας ότι η σκέψη του πρωθυπουργού στηρίζεται στην αρχή «Δαπάνησε λιγότερα ώστε να επενδύσεις περισσότερα».
Μεταξύ αυτών, όπως έχει ήδη έχει γράψει ο Ελληνικός Τύπος, η κυβέρνηση έχει ζητήσει από τα υπουργεία «φιλόδοξες εξοικονομήσεις» και περικοπές κανονιστικών δαπανών με στόχους μείωσης των λειτουργικών εξόδων κατά 7,5% το 2026-27, 10% το 2027-28 και 15% το 2028-29. Παράλληλα, ο Σαμπάν έχει ζητήσει επανεξέταση όλων των εν ισχύι και προγραμματισμένων ομοσπονδιακών συμβάσεων ώστε να ανακατευθυνθούν πόροι σε προτεραιότητες όπως αυτές της άμυνας, των κατοικιών και των υποδομών.
Ο Κάρνεϊ έχει ήδη προϊδεάσει ότι το έλλειμμα του φετινού προϋπολογισμού «θα είναι μεγαλύτερο από του περασμένου έτους». Ανάμεσα στους παράγοντες που επικαλέστηκε συγκαταλέγονται οι αμερικανικοί δασμοί και τα συναφή μέτρα στήριξης των καναδικών κλάδων, οι δεσμεύσεις για αυξημένες δαπάνες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ καθώς και οι φοροελαφρύνσεις στο εισόδημα τονίζοντας ότι «Θα υπάρξουν επιπτώσεις για το έλλειμμα, αλλά αυτό θα οικοδομήσει ένα ισχυρότερο Καναδά».
Οι αγορές και οι αναλυτές προεξοφλούν διεύρυνση του ελλείμματος έναντι της τελευταίας επίσημης αποτύπωσης (61,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στον ενημερωτικό φάκελο του Δεκεμβρίου), με εκτιμήσεις που εδράζονται και στη διεύρυνση των αμυντικών δαπανών και στις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου.
Τα επιχειρήματα της κυβέρνησης
Ο Καναδός πρωθυπουργός, από την πλευρά του, έχει αναδείξει ως αντίβαρο στα αρνητικά σοκ από τις ΗΠΑ την άρση των ενδοκαναδικών εμπορικών εμποδίων και την επιτάχυνση αδειοδοτήσεων για «εθνικής εμβέλειας» έργα που θεωρείται μία προσέγγιση που, κατά την κυβέρνησή του, μπορεί να αποδώσει περισσότερα από όσα αφαιρεί ο δασμολογικός πόλεμος στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Η κριτική της αντιπολίτευσης
Από την απέναντι πλευρά, ο αρχηγός των Συντηρητικών, Πιερ Πουαλιέβρ, κατηγόρησε τους Φιλελεύθερους για καθυστέρηση και «απερίσκεπτες δαπάνες», ζητώντας «αναστροφή της φιλελεύθερης σπατάλης» λέγοντας ότι «ο Μαρκ Κάρνεϊ είναι ακριβότερος από τον Τζάστιν Τρουντό» αφήνοντας ανοικτό το γεγονός πως θα στηρίξει τον προϋπολογισμό, περιμένοντας πρώτα «να δει τους αριθμούς». Την ίδια στιγμή δήλωσε ότι θα καταθέσει προτάσεις περιστολής του κρατικού κόστους.
Το πολιτικό ημερολόγιο υπενθυμίζει ότι, σε κυβέρνηση μειοψηφίας, ο προϋπολογισμός θεωρείται και ως ψήφος εμπιστοσύνης αφού η έγκρισή του απαιτεί τη στήριξη τουλάχιστον ενός ακόμη κόμματος. Εν τω μεταξύ, ο ΜακΚίνον μιλά για «ουσιαστική συνεργασία» στη Βουλή, προκειμένου να προχωρήσει η φθινοπωρινή ατζέντα.