Πόσο μας κοστίζει η δημόσια υγεία;

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Η ετήσια αποτίμηση του Fraser Institute επαναφέρει στο προσκήνιο το ερώτημα «πόσο μας κοστίζει η δημόσια υγεία». Σύμφωνα με τη μελέτη «Το κόστος της δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης» (The Price of Public Health Care Insurance, 2025), ένα «τυπικό» νοικοκυριό δύο γονέων και δύο παιδιών εκτιμάται ότι φέτος συνεισφέρει 19.060 δολάρια στον λογαριασμό της δημόσιας υγείας μέσω του φορολογικού συστήματος.
Για τα έξι συνήθη προφίλ οικογενειών, η ετήσια επιβάρυνση κυμαίνεται, κατ’ εκτίμηση, από 5.213 έως 19.060 δολάρια. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι από το 1997 έως το 2025 το «ασφάλιστρο» της δημόσιας υγείας για την μέση οικογένεια αυξήθηκε κατά 2,2 φορές ταχύτερα από το κόστος τροφίμων και 1,6 φορές ταχύτερα από το μέσο εισόδημα για το κόστος στέγης.

Η μελέτη «σπάει» το βάρος ανά δεκατημόριο εισοδήματος καταγράφοντας ότι το 10% των οικογενειών με το χαμηλότερο εισόδημα εκτιμάται ότι πληρώνει κατά μέσο όρο 702 δολάρια, ένα νοικοκυριό με μέσο εισόδημα 88.725 δολάρια υπολογίζεται ότι συνεισφέρει περίπου 8.292 δολάρια, ενώ το ανώτερο 10% φθάνει τα 58.853 δολάρια. Ο συν-συγγραφέας ερευνητής, Nadeem Esmail, υπογραμμίζει στο συνοδευτικό δελτίο τύπου ότι «Οι Καναδοί καταβάλλουν σημαντικά ποσά για την υγεία μέσω ποικίλων φόρων, ακόμη κι αν δεν πληρώνουν άμεσα στο σημείο παροχής υπηρεσιών».

Οι συντάκτες της μελέτης υποστηρίζουν ότι η «λογιστική αποτύπωση» ανά οικογένεια βοηθά τους φορολογούμενους να αντιληφθούν την πραγματική τους συνεισφορά και να κρίνουν αν λαμβάνουν την αντίστοιχη αξία συνεισφορών τους σε υπηρεσίες. Επικαλούνται ακόμη τη χρονική σύγκριση επησημαίνοντας ότι επί δεκαετίες, η δαπάνη αυξάνεται ταχύτερα από τους βασικούς δείκτες κόστους διαβίωσης, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη άμεσων μεταρρυθμίσεων για καλύτερη δημόσια υγεία.
Στον αντίποδα, αντιστοίχως, υπάρχουν και εκείνοι που επιμένουν ότι τέτοιες προσεγγίσεις μετακυλούν το κόστος στα νοικοκυριά υποβαθμίζοντας τον συλλογικό χαρακτήρα της πολιτικής υγείας και παραγνωρίζοντας τα οφέλη της καθολικής πρόσβασης και μείωσης των ιδιωτικών πληρωμών που επιτυγχάνουν πρωτοβουλίες όπως το εθνικό πρόγραμμα φαρμακευτικής κάλυψης (pharmacare). Στον δημόσιο διάλογο τις τελευταίες ημέρες, ακτιβιστές του Canadian Health Coalition συνέδεσαν την προσιτότητα της φαρμακευτικής κάλυψης με την ανάγκη θωράκισης του δημόσιου συστήματος από παρεμβάσεις της ιδιωτικής ασφάλισης, στο πλαίσιο παρεμβάσεών τους στην επαρχία του Νιου Μπράνσουικ.

Πέρα από τη μεθοδολογία, το ινστιτούτο Fraser στηρίχθηκε στον «Προσομοιωτή Φόρων» του ινστιτούτου για να εκτιμήσει το μερίδιο κάθε οικογένειας. Αυτό που πλανάται, όμως, είναι αμιγώς πολιτικό και πρακτικό καθώς συνοψίζεται στο ερώτημα ποια ισορροπία μεταξύ φορολογικής επιβάρυνσης, ποιότητας υπηρεσιών και χρόνου αναμονής ικανοποιεί ένα κοινωνικό συμβόλαιο που παραμένει ως ένας βασικός κοινωνικόκεντρικός καναδικός πυλώνας; Οι αριθμοί που δημοσιοποιήθηκαν με την έρευνα στις 9 Σεπτεμβρίου προσθέτουν ένα βάρος στη ζυγαριά, ενόψει αποφάσεων για χρηματοδότηση και μεταρρυθμίσεις τους επόμενους μήνες.

‍