Ρευστότητα στην παγκόσμια σκηνή

Η διεθνής πολιτική σκακιέρα βρίσκεται σε μια από τις πιο εύθραυστες και κρίσιμες φάσεις της τελευταίας δεκαετίας. Από την πολιτική αβεβαιότητα στη Γαλλία, τις διπλωματικές πρωτοβουλίες στις συγκρούσεις της Μέσης Ανατολής, μέχρι την αυξανόμενη ανησυχία στην Ευρώπη για τις κινήσεις της Ρωσίας, οι εξελίξεις συνθέτουν ένα γεωπολιτικό σκηνικό γεμάτο ένταση και αβεβαιότητα.

Πολιτική αβεβαιότητα στη Γαλλία

Το Μέγαρο των Ηλυσίων ανακοίνωσε ότι μέσα στις επόμενες 48 ώρες ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα διορίσει νέο πρωθυπουργό, μετά την αποχώρηση του Σεμπαστιάν Λεκορνί. Ο Μακρόν ευχαρίστησε τον απερχόμενο πρωθυπουργό για τις προσπάθειές του και τόνισε ότι υπάρχει πολιτικό πλαίσιο σταθερότητας που επιτρέπει την έγκριση προϋπολογισμού έως το τέλος Δεκεμβρίου. Η επιλογή νέου πρωθυπουργού έρχεται σε μια περίοδο όπου η Γαλλία αναζητά πολιτική σταθερότητα εντός μιας Ευρώπης που δοκιμάζεται από κρίσεις.

Διπλωματικός πυρετός στη Μέση Ανατολή: η πρώτη φάση ειρήνευσης

Έπειτα από δύο χρόνια πολέμου στη Μέση Ανατολή, Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, για ειρήνευση στη Γάζα. Η συμφωνία προβλέπει διακοπή των εχθροπραξιών, αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων σε προκαθορισμένες γραμμές και ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους κρατουμένους. Ο Τραμπ χαρακτήρισε την ημέρα «ιστορική για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή», τονίζοντας ότι όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν άμεσα και η αποχώρηση των στρατευμάτων θα γίνει σταδιακά, ως πρώτο βήμα προς μια «ισχυρή, βιώσιμη και αιώνια ειρήνη».

Στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου, οι διαπραγματευτές προώθησαν τη συμφωνία, που για πρώτη φορά στον πόλεμο των δύο χρόνων θα απελευθερώσει όλους τους ομήρους της Χαμάς. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε την εξέλιξη «διπλωματική επιτυχία και εθνική και ηθική νίκη για το κράτος του Ισραήλ», ενώ η Χαμάς ανακοίνωσε τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, την αποχώρηση της κατοχής, την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και την ανταλλαγή κρατουμένων.

Η συμφωνία χαιρετίστηκε διεθνώς. Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι «η Ελλάδα επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για μία ασφαλή και ειρηνική Μέση Ανατολή». Στο Τελ Αβίβ, εκατοντάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να γιορτάσουν την επικείμενη απελευθέρωση των ομήρων, ενώ στη Γάζα η συγκίνηση συνδυάζεται με επιφυλακτικότητα, καθώς οι κάτοικοι περιμένουν την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας. Ο Τραμπ τόνισε ότι οι όμηροι θα απελευθερωθούν «τη Δευτέρα ή την Τρίτη» και ότι η Λωρίδα της Γάζας θα ανακατασκευαστεί σταδιακά με τη βοήθεια διεθνών εταίρων.

Υβριδικός πόλεμος και Ευρωπαϊκή ασφάλεια

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τις πρόσφατες επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος ως «υβριδικό πόλεμο», με παραβιάσεις εναέριου χώρου, κυβερνοεπιθέσεις και σαμποτάζ κρίσιμων υποδομών. «Μόλις τις τελευταίες δύο εβδομάδες, μαχητικά MiG έχουν παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Εσθονίας και μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν πετάξει πάνω από κρίσιμες τοποθεσίες στο Βέλγιο, στην Πολωνία, στη Ρουμανία, στη Δανία και στη Γερμανία», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν. Το σχέδιο Readiness προβλέπει κινητοποίηση έως 800 δισ. ευρώ για τον επαναξοπλισμό της Ευρώπης, με έμφαση στο «Τείχος κατά των Drones», καλύπτοντας τα ανατολικά και νότια σύνορα της ΕΕ.

Η στάση της Γερμανίας και η Ρωσική απειλή

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς ανέφερε ότι η Ρωσία διεξάγει «υβριδικό πόλεμο» και επιχειρεί να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη. Αξιωματούχοι ασφαλείας εκφράζουν ανησυχία για ενδεχόμενη κλιμάκωση, με σενάρια μαζικών διακοπών ρεύματος, επιστράτευσης και αλλαγών στη βιομηχανική παραγωγή. Η Μόσχα απειλεί με «σκληρή και ασύμμετρη» αντίδραση σε οποιαδήποτε στρατιωτική δράση του ΝΑΤΟ, αυξάνοντας την ένταση.

Το ΝΑΤΟ σε επιφυλακή: ένοπλη απάντηση στο τραπέζι

Οι χώρες του ΝΑΤΟ συζητούν μια πιο δυναμική απάντηση στις προκλητικές ενέργειες του Πούτιν, με ανάπτυξη οπλισμένων drones και χαλάρωση περιορισμών για τους πιλότους που περιπολούν τα ανατολικά σύνορα. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν στρατιωτικές ασκήσεις και ενίσχυση της παρακολούθησης των ρωσικών κινήσεων. Ορισμένες πρωτεύουσες τάσσονται υπέρ επιθετικής στάσης, ενώ άλλες προτιμούν συντηρητική προσέγγιση, δεδομένου του κινδύνου άμεσης αντιπαράθεσης με μια πυρηνική δύναμη.

Η Ευρώπη δοκιμάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανάγκη ενίσχυσης της άμυνάς της. Η Γαλλία βρίσκεται σε εσωτερική πολιτική ανακατάταξη. Η Μέση Ανατολή κάνει τα πρώτα βήματα προς ειρήνη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να εδραιώσουν την παγκόσμια παρουσία τους. Η επόμενη περίοδος θα καθορίσει αν θα οικοδομηθεί μια νέα διεθνής συνεργασία ή θα συνεχιστεί η αστάθεια και οι συγκρούσεις.

‍