Θύελλα στον Καναδά μετά την απόφαση της Stellantis

Νομικές απειλές, πολιτική σύγκρουση και αγωνία για το εργοστάσιο στο Brampton

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter

Σε λιγότερο από 24 ώρες από την ανακοίνωση της Stellantis ότι θα μεταφέρει την παραγωγή του Jeep Compass από το Μπράμτον στο Μπέλβιντέιρ του Ιλινόις, η υπουργός Βιομηχανίας, Μέλανι Ζολή, προειδοποίησε την εταιρεία με νομικές ενέργειες για αθέτηση δεσμεύσεων.

Η εξέλιξη οξύνει το μέτωπο που έχει ανοίξει μεταξύ των ομοσπονδιακών και επαρχιακών αρχών και της διοίκησης της Stellantis, σε ένα περιβάλλον όπου οι αμερικανικοί δασμοί και τα κίνητρα επαναπατρισμού παραγωγής στις ΗΠΑ καθορίζουν τους όρους του παιχνιδιού.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η Stellantis ανακοίνωσε επένδυση 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσα σε τέσσερα χρόνια, στοχεύοντας σε αύξηση παραγωγής κατά 50% και στη δημιουργία 5.000 νέων θέσεων εργασίας σε εργοστάσια των κεντροδυτικών πολιτειών.

Την ίδια στιγμή, το έργο επηρεάζεται από την εκ βάθρων αναθεώρηση του εργοστασίου στο Μπράμπτον, όπου τον Φεβρουάριο η Stellantis ανέστειλε τις εργασίες αναπροσαρμογής (retooling) για την επόμενη γενιά Compass, μεταθέτοντας την έναρξη παραγωγής στο πρώτο τρίμηνο του 2026. Ειδικοί εκτιμούν ότι η απόφαση αυτή συνδέεται άμεσα με την αβεβαιότητα που προκαλούν οι αμερικανικοί δασμοί και οι μεταβαλλόμενες εμπορικές πολιτικές της Ουάσιγκτον.

Η αντίδραση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης

Σε επιστολή προς τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Αντόνιο Φιλόσα, η υπουργός Ζολή υπενθύμισε ότι η Stellantis έχει λάβει σημαντική δημόσια χρηματοδότηση για τις εγκαταστάσεις σε Μπράμπτον και Γουίνζορ, άνω του ενός δισεκατομμυρίου καναδικών δολαρίων,  ζητώντας να τηρήσει στο ακέραιο τις δεσμεύσεις της.

«Οποιαδήποτε απόκλιση από αυτές τις συμφωνίες θα θεωρηθεί αθέτηση των υποχρεώσεων», προειδοποίησε, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση «θα χρησιμοποιήσει κάθε διαθέσιμο νομικό μέσο».

Κατά την επίσκεψή της στο Φρέντερικτον του Νιού Μπρούνσγουικ, η Ζολή επανέλαβε ότι αν η εταιρεία δεν ανταποκριθεί, «θα την κρατήσουμε υπόλογη».

Οι αντιδράσεις στο Οντάριο

Ο έπαρχος του Οντάριο, Νταγκ Φορντ, δήλωσε ότι έχει λάβει διαβεβαιώσεις πως το εργοστάσιο του Μπράμπτον θα παραμείνει ενεργό, αν και παραδέχθηκε ότι «η παραγωγή θα ανασταλεί για έναν χρόνο» μέχρι να βρεθεί νέο μοντέλο.

Κάλεσε επίσης τη Stellantis να προσθέσει τρίτη βάρδια στο Γουίνζορ για να απορροφήσει εργαζόμενους από το Μπράμπτον και προειδοποίησε ότι δεν πρόκειται να εγκρίνει καμία νέα χρηματοδότηση «μέχρι να υπάρξουν σαφείς δεσμεύσεις».

Σύμφωνα με την επαρχιακή κυβέρνηση, καμία πληρωμή δεν έχει ακόμη εκταμιευθεί, καθώς οι ενισχύσεις εξαρτώνται από την επίτευξη συγκεκριμένων οροσήμων απασχόλησης που «δεν έχουν επιτευχθεί».

Ο δήμαρχος της πόλης, Πάτρικ Μπράουν, κατηγόρησε τη Stellantis ότι σπατάλησε «μαζικές δημόσιες επενδύσεις» για ανασχεδιασμό εργοστασίων, θέτοντας ερωτήματα για το πώς θα ανακτηθούν τα κεφάλαια αυτά εάν το σχέδιο εγκαταλειφθεί.

Πρωθυπουργός, αντιπολίτευση και συνδικάτα

Ο πρωθυπουργός, Μαρκ Κάρνεϊ, δήλωσε πως η κυβέρνηση αναμένει από τη Stellantis να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τη διοίκηση της εταιρείας για την εξεύρεση λύσης.

Ωστόσο, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Πιερ Πουαλιέβρ, κατηγόρησε την κυβέρνηση για αποτυχημένες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι «οι δασμοί του Τραμπ πλήττουν καίρια τους Καναδούς εργαζόμενους».

Η Unifor, το εθνικό σωματείο εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία, ζήτησε από την Οττάβα να αξιοποιήσει κάθε νομικό και πολιτικό εργαλείο για να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας.

Η πρόεδρος της, Λάνα Πέιν, προειδοποίησε πως «οι καναδικές θέσεις εργασίας θυσιάζονται στον βωμό της αμερικανικής πολιτικής» και ότι «η διάσωση του Μπράμπτον πρέπει να γίνει εθνική προτεραιότητα».

Τα βήματα της Stellantis

Η Stellantis, σε ανακοίνωσή της, επανέλαβε ότι ο Καναδάς «παραμένει πολύ σημαντικός» για τη στρατηγική της και ότι τα σχέδια για το Μπράμπτον θα ανακοινωθούν μόλις ολοκληρωθούν οι συνομιλίες με την κυβέρνηση.

Παράλληλα, έχει ήδη προσθέσει τρίτη βάρδια στο εργοστάσιο του Windsor, για την παραγωγή των Chrysler Pacifica και Dodge Charger, ώστε να ενισχύσει την παραγωγή και να απορροφήσει μέρος των εργαζομένων που πλήττονται από το κλείσιμο του Brampton.

Έκτακτη δήλωση Κάρνεϊ

Σε έκτακτη δήλωσή του το απόγευμα της Πέμπτης, ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ επιβεβαίωσε ότι η Stellantis έχει δώσει διαβεβαιώσεις για τη μακροπρόθεσμη παρουσία της στο Μπράμπτον και ότι η εταιρεία εξετάζει την παραγωγή ενός νέου μοντέλου στη μονάδα, εφόσον ολοκληρωθεί με επιτυχία η ανανέωση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ (CUSMA).

Ο Καρνέι, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, τόνισε ότι «υπάρχουν δεσμεύσεις που πρέπει να τηρηθούν» και ότι η κυβέρνηση «θα διασφαλίσει την προστασία των Καναδών εργαζομένων».

«Υπάρχει έκθεση κινδύνου για την εταιρεία αν δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «ο Καναδάς θα κρατήσει τη Stellantis υπόλογη για το Brampton».

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε επίσης πως, παρά τις πιέσεις από τις επαρχίες, ο Καναδάς δεν θα απαντήσει με αντίποινα δασμών προς τις ΗΠΑ:

«Υπάρχει χρόνος για να χτυπήσεις και χρόνος για να μιλήσεις. Αυτή τη στιγμή είναι ώρα για διάλογο», είπε.

«Οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον είναι σε εξέλιξη και δείχνουν να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.»

Με τη δήλωση αυτή, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επιχειρεί να ηρεμήσει τα πνεύματα και να δείξει ότι η υπόθεση Brampton παραμένει ανοιχτή, ενώ η πολιτική και βιομηχανική αντιπαράθεση γύρω από τη Stellantis συνεχίζει να δοκιμάζει τις ισορροπίες Καναδά–ΗΠΑ.

‍