Το Τορόντο βουλιάζει στην κρίση στέγης – Νέα στοιχεία δείχνουν κατάρρευση της οικοδομής

Κατερίνα Γερασκλή
Η πόλη του Τορόντο βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χειρότερη κρίση στέγης των τελευταίων δεκαετιών. Σύμφωνα με νέα έκθεση του Συμβουλίου Οικιστικής Ανάπτυξης του Οντάριο (RESCON), οι στόχοι για νέες κατοικίες το 2025 απέτυχαν παταγωδώς. Οι νέες οικοδομές έχουν μειωθεί κατά 58%, ενώ οι πωλήσεις νέων σπιτιών κατρακύλησαν κατά 91%.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στο Τορόντο. Σε ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή του Greater Toronto Area, η μείωση στις νέες κατασκευές φτάνει το 40%, στοιχείο που δείχνει ότι η κρίση είναι γενικευμένη.
«Η δική μας γενιά απέτυχε»
Ο διευθύνων σύμβουλος του RESCON, Richard Lyall, δεν μάσησε τα λόγια του:
«Η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη απ’ όσο νομίζει ο κόσμος. Έχουμε καταστρέψει την επόμενη γενιά. Η δική μου γενιά απέτυχε», είπε χαρακτηριστικά, αποτυπώνοντας την απόγνωση που επικρατεί στον κλάδο.
Στόχοι που δεν πιάνονται
Η κυβέρνηση του Οντάριο έχει θέσει έναν φιλόδοξο στόχο: 1,5 εκατομμύριο νέα σπίτια μέχρι το 2031. Όμως η πραγματικότητα απέχει πολύ. Το 2024, αντί για 125.000 νέες κατοικίες, κατασκευάστηκαν λιγότερες από 95.000 – και σε αυτόν τον αριθμό περιλαμβάνονται και κλίνες σε γηροκομεία και φοιτητικές εστίες.
Τα πρώτα στοιχεία του 2025 είναι ακόμα χειρότερα, με τις νέες οικοδομές στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009.
Μέτρα χωρίς αποτέλεσμα
Η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει σε μέτρα:
Αφαίρεση του φόρου HST από ενοικιαζόμενα διαμερίσματα για μόνιμη κατοικία
Επιδοτήσεις και δισεκατομμύρια επενδύσεις σε προγράμματα στέγασης
Ωστόσο, η αγορά δεν δείχνει να ανακάμπτει.
Χιλιάδες θέσεις εργασίας χάνονται
Η κρίση δεν αφορά μόνο τους αγοραστές σπιτιών. Σύμφωνα με το RESCON, μόνο στο Τορόντο έχουν χαθεί φέτος πάνω από 10.000 θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο. Οι εργολάβοι μειώνουν προσωπικό, ενώ τα συνδικάτα αναφέρουν ότι οι ώρες εργασίας έχουν πέσει δραματικά. «Έχουμε πάρα πολλούς εργαζόμενους που κυνηγούν ελάχιστα έργα», σχολιάζουν χαρακτηριστικά.
Τιμές στα ύψη και φόβοι για «φούσκα»
Παρά τη μειωμένη οικοδομή, οι τιμές των σπιτιών παραμένουν στα ύψη, καθώς η χαμηλή προσφορά πιέζει την αγορά. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η κατάσταση θυμίζει την Ιρλανδία του 2008, όταν η υπερβολική άνοδος τιμών και οι λανθασμένες πολιτικές οδήγησαν σε κατάρρευση της αγοράς κατοικίας.
Το αγκάθι: τέλη και γραφειοκρατία
Ένα από τα μεγαλύτερα παράπονα των κατασκευαστών είναι τα υπέρογκα τέλη και η γραφειοκρατία. Ενδεικτικά, το 1999 τα τέλη ανάπτυξης για ένα νέο σπίτι ήταν περίπου 5.000 δολάρια. Σήμερα αγγίζουν τα 195.000 δολάρια – ποσό που πολλοί χαρακτηρίζουν εξωφρενικό.
Η δύσκολη πραγματικότητα
Η κυβέρνηση του Οντάριο τονίζει ότι συνεργάζεται με τους δήμους και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για λύσεις. Σε εθνικό επίπεδο, έχουν ανακοινωθεί φορολογικές ελαφρύνσεις για τους νέους αγοραστές. Όμως, μέχρι στιγμής, η πραγματικότητα είναι σκληρή: η κρίση στέγης χειροτερεύει και οι νέοι βλέπουν το όνειρο της ιδιοκατοίκησης να απομακρύνεται όλο και περισσότερο.

‍