ΜΝΗΜΗ ΕΝΟΣ ΑΔΙΚΑΙΩΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

ΔΥΟ ΗΡΩΕΣ: Ο ΕΝΑΣ 29 ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ 7 ΧΡΟΝΩΝ

Δυο φορές μέσα στο χρόνο, κάθε 25 του Μάρτη και 28 του Οκτώβρη, οι Έλληνες μαζευόμαστε γύρω από το βωμό της Πατρίδας και της αφιερώνουμε τη μυστική μας σκέψη. Γιορτάζουμε τα δύο μεγαλύτερα γεγονότα της νεότερης Ιστορίας μας. Τη μέρα που το Έθνος αποτίναξε τη σκλαβιά των τετρακoσίων χρόνων και την ημέρα που κρίθηκε άξιο να τραβήξει πέρα από τα εκατόν είκοσι χρόνια τής ελευθερίας του.
Οι δυο αυτές μέρες περιέχονται η μια μέσα στην άλλη, όπως ο σπόρος κλείνει μέσα του τον καρπό και όπως ο καρπός είναι φυσιολογικό ξετίναγμα τού σπόρου.
Σήμερα, όμως, 1η τ’ Απρίλη, σημειώνουμε και μια άλλη ανθοφορία μέσα από αυτή τη διεργασία της εθνικής καρποφορίας. Τη μέρα αυτή το 1955 διεγράφη μια τεράστια φωτεινή καμπύλη στους Ελληνικούς ουρανούς, που ξεκινώντας από το Μοριά και την Πίνδο άπλωσε πάνω από το ελληνικό αυτό νησί και τελείωσε στα δασωμένα βουνά και τους χρυσοπράσινους κάμπους του.
Κι αν ακόμα οι Κύπριοι δεν είχαν τίποτε άλλο να μνημονεύουν, τούτο το ξύπνημα των ψυχών εκείνης της μέρας, θα ήταν αρκετό για να δικαιώσει την για τόσους αιώνες πάλη τού Κυπριακού λαού ενάντια σε κατακτητές και τυράννους και την πίστη του, που κρυφόκαιγε και κρυφοκαίει μπροστά στα άγια τής Φυλής.
Σκοπός μας σε τούτο το σημερινό σημείωμα δεν είναι να μιλήσουμε για τη σημασία αυτού του αγώνα, που για πολλούς φαίνεται ένα γεγονός σε ένα απομακρυσμένο Ελληνικό χώρο σαν τόσα άλλα μέσα στην Ελληνική Ιστορία, αλλά να μιλήσουμε για κάποιες μεγάλες πράξεις που δεν κρίνονται αλλά κρίνουν και για κάποιους αγωνιστές τής Ελευθερίας που από ψηλά μάς κοιτούν και μετρούν την ανθρωπιά και τον πατριωτισμό μας.
Δυο γεγονότα θα επισημάνουμε που καταμαρτυρούν μεγαλείο ψυχής, παλικαριά και μεγαλοσύνη Ελληνικής ψυχής. Το πρώτο είναι απόσπασμα από αφήγηση του αείμνηστου Μιχαλάκη Τριανταφυλλίδη, Γενικού Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δικηγόρου αγωνιστών του 55 -59 τα χρόνια εκείνα. Αφηγείται λοιπόν ανάμεσα σε άλλα.
…. Όταν έγινε το ολοκαύτωμα τού Αυξεντίου στο Μαχαιρά, πήγα το πρωί στο γραφείο μου και βρήκα εκεί τον γέρο Πιερή Αυξεντίου , τον πατέρα του. Ήθελε να πάμε να βρούμε τον Γρηγόρη ή ό,τι απόμεινε από το καμένο κορμί του, για να μάς τον δώσουν να τον θάψουμε εκτός των φυλακών, στο κοιμητήριο του χωριού του, τη Λύση.
Πήγαμε, λοιπόν ,με τον Πιερή Αυξεντίου στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο των Άγγλων σ, ένα προάστιο της Λευκωσίας. Εκεί ένας Άγγλος στρατιωτικός γιατρός, μάς είπε ότι ‘‘ είναι πολύ καμένος, και δεν υπάρχει θέμα να σας τον δώσουν να τον θάψετε. Είναι διαταγή του Κυβερνήτη να ταφεί στις φυλακές και συμβουλεύω τον γέροντα να μήν μπει μέσα. Ίσως τού συμβεί κάτι με αυτό που θα αντικρίσει ‘‘ Ο Πιερής, όμως, επέμενε να μπεί να δεί τον γιό του.
Οφείλω να σάς πω πως δείλιασα. Δεν άντεχα από τη συγκίνηση να μπω στο νεκροτομείο. Ο Πιερής μού λέει: ‘‘ Δεν πειράζει γιέ μου, μείνε έξω. Θα μπω εγώ. Τότε ο Άγγλος φώναξε ένα Ελληνοκύπριο νοσοκόμο και του λέει: ’’ Να πας μέσα μαζί με τον κύριο, μήπως στεναχωρεθεί, να τού δώσεις τις πρώτες βοήθειες‘‘ Πήγαν μέσα. Περιμέναμε λίγη ώρα με τον Άγγλο. Ξαφνικά εμφανίζεται ο Πιερής γελαστός. Ένα μεγάλο χαμόγελο σαν γέλιο χαράς.
Και συνεχίζει ο Τριανταφυλλίδης.
Κάνω εδώ μια παρένθεση. Αυτό το επεισόδιο το διηγήθηκα το 1974 στην Αθήνα στο Γραφείο τού τότε Προέδρου τού Συμβουλίου Επικρατείας Γεωργίου Μαραγκοπούλου παρουσία και του Κωνσταντίνου Τσάτσου, πριν ακόμα γίνει Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τους το διηγήθηκα ως δείγμα του ηρωισμού των Ελλήνων της Κύπρου. Και σχολίασε ο Τσάτσος: ‘‘ Βγαλμένο από τα τρίσβαθα της Ελληνικής Ιστορίας.‘‘
Λοιπόν, τι ήταν βγαλμένο από τα τρίσβαθα της Ελληνικής Ιστορίας;
Ο Πιερής χαμογελαστός μού λέει: ‘‘ Πάμε, γιέ μου.‘‘ Όταν μπήκαμε στο αυτοκίνητο και προχωρήσαμε λίγο, άρχισε να κλαίει. Εγώ είχα νομίσει πως άλλον έκαψαν οι Άγγλοι και ο Πιερής διαπίστωσε πως δεν ήταν ο γιος του.‘‘ Μα κύριε Πιερή, του λέω, για όνομα του Θεού. Εγώ πίστεψα όταν σε είδα να χαμογελάς, πως δεν ήταν ο Γρηγόρης. Τι συμβαίνει; Μού απαντά. ‘‘ Να μην μάς βλέπουν, γιέ μου, οι σκύλοι να κλαίμε.‘‘
Αυτή ήταν η απάντηση του Πιερή Αυξεντίου, βγαλμένη από τα τρίσβαθα της Ελληνικής Ιστορίας.
Πριν τρείς βδομάδες έγινε η εκταφή των οστών ενός παιδιού 7 χρόνων από ομαδικό τάφο στον οποίο τον έριξαν οι Άγγλοι το 1956 και αφού ταυτοποιήθηκαν, τάφηκαν με τιμές σε μαυσωλείο που ανηγέρθηκε προς τιμήν του.
Πρόκειται για τον Δημητράκη Δημητριάδη, ορφανό μαθητή του Δημοτικού Σχολείου που ζούσε με τη γιαγιά του. Φτωχή γυναίκα που δεν μπορούσε να τον ζήσει. Ο μικρός όταν σχολνούσε δεν έτρεχε να παίξει όπως τα άλλα παιδιά. Πουλούσε λουλούδια για να ζήσουν με τη γιαγιά του.
Στις 14 του Μάρτη του 1956 οι μαθητές των Γυμνασίων τής πόλης του, της Λάρνακας, ξεχύθηκαν στους δρόμους σε διαδηλώσεις κατά των Άγγλων. Ζητωκραυγές υπέρ της Ένωσης με την Ελλάδα, Ελληνικές σημαίες πλήθος, ασυγκράτητος ενθουσιασμός. Μαζί τους ενώθηκαν και μαθητές των Δημοτικών Σχολείων. Οι φωνές τους δονούσαν την ατμόσφαιρα και σκορπούσαν ρίγη εθνικής συγκίνησης.
Οι ‘‘ Δυνάμεις Ασφαλείας‘‘ τού κατακτητή κινήθηκαν αστραπιαία. Περικύκλωσαν τους μαθητές κάπου εκεί κοντά στην Εκκλησία του Αγίου Λαζάρου, όπου βρίσκεται και ο δεύτερος τάφος και τα Ιερά Λείψανά του. Οι νεαροί άρχισαν να κτυπούν τις καμπάνες, έφτιαξαν οδοφράγματα και πετούσαν στους βρετανούς πέτρες. Αυτοί έριχναν δακρυγόνα και προσπαθούσαν να τους διαλύσουν. Μια ομάδα μαθητών προσπάθησαν να διαφύγουν από τον κλοιό. Ένα μεγάλο αυτοκίνητο με Άγγλους στρατιώτες βρέθηκαν μπροστά τους. Οι μαθητές άρχισαν να λιθοβολούν. Οι Άγγλοι κατέβηκαν και ταμπουρώθηκαν στις γωνίες των δρόμων. Πρόταξαν τα όπλα τους, έτοιμοι να πυροβολήσουν. Οι μαθητές σκόρπισαν. Ο μικρός Δημητράκης, ο μικρός ανθοπώλης, έμεινε στη θέση του και εξακολουθούσε να λιθοβολεί. Ένας Άγγλος τον σημαδεύει, πυροβολεί και το μικρό αγόρι πέφτει νεκρό, χτυπημένο από σφαίρα πάνω από το δεξί μάτι. Μετά απ’ αυτό οι Άγγλοι μπήκαν στο αυτοκίνητο και εξαφανίστηκαν.
Τα λουλούδια έμειναν απούλητα εκείνη τη μέρα. Στόλισε μ’αυτά η γιαγιά το μικρό κορμάκι του και το έλουσε με τα δάκρυά της. Ο Δημητράκης, ο νεαρότερος Ήρωας της Κυπριακής Ελευθερίας.
Αυτά για τη σημερινή επέτειο έναρξης ενός αγώνα που έμεινε αδικαίωτος και σαν μνημόσυνο αυτών που έπεσαν για την Κύπρο και την Ένωσή της με την Ελλάδα.