Δασμολογικός Πόλεμος 2.0. Η Οττάβα «ζυγίζει» την αντίδραση της

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Με μία αιφνίδια και ιδιαίτερα επιθετική κίνηση ο Donald Trump υπέγραψε προεδρικό διάταγμα με το οποίο επιβάλλονται δασμοί ύψους 50% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από τον Καναδά καθώς και στα παράγωγά τους επικαλούμενος λόγους εθνικής ασφάλειας. Η απόφαση θα τεθεί σε ισχύ τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, 11 Ιουνίου, όπως μετέδωσαν το Associated Press, το Reuters και το Bloomberg, προκαλώντας σοκ σε βιομηχανικούς κύκλους και δημιουργώντας πολιτική αναστάτωση στις χώρες από τις οποίες εισάγουν οι ΗΠΑ, με τον Καναδά στην πρώτη γραμμή των συνεπειών.
Σύμφωνα με την επίσημη διακήρυξη του Λευκού Οίκου, οι νέες πληροφορίες που προσκόμισε ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Howard Lutnick, υπήρξαν καθοριστικές για την απόφαση της αύξησης, καθώς τεκμηριώνουν «επικίνδυνες αποσταθεροποιήσεις της αγοράς» και «ντάμπινγκ (dumping - οικονομικός και εμπορικός όρος που περιγράφει την πώληση ενός προϊόντος από μία χώρα σε ξένη αγορά σε τιμή χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής του ή από την τιμή πώλησής του στην εγχώρια αγορά) φθηνών προϊόντων» από ξένες χώρες. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο κείμενο της διακήρυξης, «Κατά την κρίση μου, οι αυξημένοι δασμοί θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τις ξένες χώρες που εξακολουθούν να εκφορτώνουν φθηνό και πλεονάζον χάλυβα και αλουμίνιο στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Αξίζει να σημειωθεί ότι για το Ηνωμένο Βασίλειο, οι δασμοί παραμένουν στο 25%, βάσει ειδικού εμπορικού πλαισίου, ωστόσο η κυβέρνηση Trump διατηρεί το δικαίωμα να αναπροσαρμόσει και αυτούς τους συντελεστές από τις 9 Ιουλίου, εφόσον διαπιστωθεί παραβίαση του συμφωνημένου πλαισίου από το Λονδίνο.

Πολιτική πίεση και βιομηχανικός συναγερμός στον Καναδά
Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Οττάβα, με τον Mark Carney να δηλώνει ότι ο Καναδάς βρίσκεται σε «εντατικές διαπραγματεύσεις» με τις Ηνωμένες Πολιτείες, χαρακτηρίζοντας τα νέα μέτρα ως «παγκόσμια, αδικαιολόγητα και παράνομα». Σε ερώτηση δημοσιογράφων για το πότε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προτίθεται να ανταπαντήσει, ο Carney υπογράμμισε ότι απαιτείται «λίγος χρόνος, όχι πολύς», ώστε να διαμορφωθεί μια συνεκτική και στρατηγικά στοχευμένη απάντηση των επιβαλλόμενων μέτρων.
Ωστόσο, «Ο χρόνος αυτός προκαλεί εκνευρισμό στους βιομηχανικούς κύκλους» όπως δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ένωσης Καναδών Παραγωγών Χάλυβα (Canadian Steel Producers Association), Catherine Cobden. «Με τον δασμό στο 25% είδαμε μαζικές απολύσεις, πάγωμα επενδύσεων και σημαντική μείωση εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Στο 50%, η αγορά των ΗΠΑ είναι πλέον κλειστή. Δισεκατομμύρια δολάρια σε καναδικό χάλυβα βρίσκονται χωρίς αγοραστικό προορισμό» ανέφερε χαρακτηριστικά ζητώντας την άμεση επαναφορά των καναδικών ανταποδοτικών δασμών.
Στην ίδια κατεύθυνση πίεσης κινήθηκε και ο Doug Ford, ο οποίος κάλεσε την κυβέρνηση Carney να αυξήσει άμεσα τους καναδικούς δασμούς κατά 25% ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους νέους αμερικανικούς. «Δεν μπορούμε να μένουμε αδρανείς ενώ ο πρόεδρος Trump μάς καταπατά. Χρειαζόμαστε άμεση αντίδραση. Η αβεβαιότητα και το κόστος αυξάνονται καθημερινά», δήλωσε στην επαρχιακή Νομοθετική Συνέλευση του Οντάριο, υπενθυμίζοντας ότι στην επαρχία λειτουργούν 6 από τις 13 χαλυβουργίες της χώρας.
Η ομοσπονδιακή υπουργός Βιομηχανίας, Mélanie Joly, επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τουλάχιστον δέκα επικεφαλής εταιρειών του κλάδου χάλυβα και αλουμινίου και επεσήμανε την «έντονη ανησυχία σε πολλές τοπικές κοινωνίες». Αν και δήλωσε ότι η κυβέρνηση εξετάζει διάφορα σενάρια, πρόσθεσε ότι «χρειαζόμαστε λίγο ακόμη χρόνο, όχι πολύ, πριν αποφασίσουμε την τελική μας στρατηγική».

Κοινοβουλευτική αναταραχή και πολιτικός διάλογος υπό πίεση
Η απόφαση Trump έχει αναζωπυρώσει το πολιτικό θερμόμετρο στην καναδική Βουλή. Ο προσωρινός αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (NDP), Don Davies, εξέφρασε την έκπληξή του για την καθυστέρηση της αντίδρασης τονίζοντας ότι «Αυτοί οι δασμοί ήταν προδιαγεγραμμένοι. Δεν υπάρχει πλέον χρόνος. Διακυβεύονται η βιομηχανία και θέσεις εργασίας».
Η πρόεδρος του Καναδικού Εργατικού Κογκρέσου (Canadian Labour Congress), Bea Bruske, κάλεσε την κυβέρνηση να ανταποδώσει «δύναμη με δύναμη», ζητώντας τόσο νέες επιπλέον επιβαρύνσεις στα αμερικανικά προϊόντα όσο και την εφαρμογή έκτακτων παρεμβάσεων στο σύστημα επιδομάτων ανεργίας για τους απολυμένους εργαζομένους.
Επιπλέον, βουλευτές των Φιλελευθέρων από τις χαλυβουργικές περιοχές του Οντάριο εμφανίστηκαν συγκλονισμένοι στις εργασίες του κοινοβουλευτικού κόμματος την Τετάρτη. Η Lisa Hepfner, βουλευτής του Hamilton, παραδοσιακού χαλυβουργικού κέντρου, δήλωσε λακωνικά και εμφατικά ότι «Χιλιάδες οι χαμένες θέσεις εργασίας. (Αυτό είναι) Το τέλος του κλάδου». Αντίστοιχα, ο Terry Sheehan, βουλευτής του Sault St. Marie, όπου δραστηριοποιείται η Algoma Steel τόνισε ότι «Η βιομηχανία ήδη υποφέρει από το 25% (των δασμών). Εάν καταρρεύσει, όχι μόνο χάνεις την εργασία σου αλλά και την αξία του σπιτιού σου».
Στο αντίπαλο στρατόπεδο, ο αρχηγός του κόμματος των Συντηρητικών, Pierre Poilievre, χαρακτήρισε την απόφαση Trump «λανθασμένη και αδικαιολόγητη» και ζήτησε «δυναμική καναδική στάση ώστε να επιτευχθεί συμφωνία το ταχύτερο δυνατό». Η αναπληρώτρια αρχηγός των Συντηρητικών, Melissa Lantsman, κατέθεσε αίτημα για επείγουσα κοινοβουλευτική συζήτηση, τονίζοντας πως «οι εργάτες χάλυβα βρίσκονται στα όρια της κατάρρευσης, οι οικογένειες παλεύουν να διατηρήσουν τη στέγη και την τροφή (τους), οι επιχειρήσεις χρειάζονται σταθερότητα». Ωστόσο, ο πρόεδρος της βουλής, Francis Scarpaleggia, απέρριψε το αίτημα, κρίνοντας ότι δεν πληρούσε τα θεσμικά κριτήρια κατεπείγουσας κοινοβουλευτικής συζήτησης.

Διπλωματικό τεστ και οικονομική σταθερότητα υπό διαπραγμάτευση
Ο Καναδάς, ως ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ αντιμετωπίζει όχι μόνο εμπορικές ανατροπές αλλά και σημαντικούς γεωοικονομικούς κλυδωνισμούς. Όπως επισημαίνουν αναλυτές, σε όλα τα μεγάλα ΜΜΕ, τα νέα μέτρα ενδέχεται να επιβαρύνουν τους Αμερικανούς καταναλωτές και παραγωγούς με αυξημένα κόστη, από την αυτοκινητοβιομηχανία έως την παραγωγή κουτιών σούπας.

‍