«Εκτός Ύλης» - Μία εξομολόγηση της Δημοκρατίας επί σκηνής

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter

Ήταν μια ιδιαίτερη τιμή για τον Καναδά και ειδικότερα για το Τορόντο, να φιλοξενήσει, έστω και για μία μόνο βραδιά, τον θεατρικό μονόλογο «Εκτός Ύλης» του Κώστα Λεϊμονή, σε ερμηνεία του Γεράσιμου Σκιαδαρέση. Όσοι βρέθηκαν στο θέατρο εκείνο το βράδυ, είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν μια παράσταση που ξεπερνά την απλή θεατρική πράξη αφού ο θεατρικός μονόλογος είναι ένα γεγονός που λειτουργεί ως καθρέφτης της μεταπολιτευτικής αυταπάτης και ως ρωγμή στη βιτρίνα της δημοκρατίας μας.

Ο ήρωας του έργου, ένας βουλευτής σε κρίση συνείδησης, δεν είναι απλώς ένας πολιτικός. Είναι το πρόσωπο ενός ολόκληρου έθνους που εξομολογείται. Μέσα από τα λόγια του, απογυμνώνεται η απάτη της πολιτικής, το θέατρο του κοινοβουλίου, η φθορά των ιδεωδών κάτω από το βάρος του κυνισμού. Το κοινό δεν παρακολουθεί έναν χαρακτήρα. Ουσιαστικά καθείς βλέπει τον εαυτό του να καθρεφτίζεται σε μία δημοκρατία που «διατηρεί» τη μορφή της, μα έχει χάσει την ψυχή της.

Η γλώσσα του έργου είναι μαχαίρι. Καυστική, ειρωνική, με ρυθμό που θυμίζει πολιτικό λόγο και εξομολόγηση ταυτόχρονα. Δεν προσφέρει καμία κομματική ή ατομική κάθαρση κάθαρση, παρά μόνον την αλήθεια. Ωμή, αδιαπραγμάτευτη και χωρίς σωσίβια σε κανέναν. Ο συγγραφέας, ένας μάχιμος νομικός, δεν χαρίζεται σε κανέναν. Ούτε στους πολιτικούς, ούτε στους πολίτες, ούτε στους δημοσιογράφους αφού το έργο του Λεϊμονή είναι μια πικρή πραγματικότητα του είναι μας αφού διασώζει το ειδικό βάρος του πολιτικού λόγου ακριβώς επειδή τον αποδομεί.

Η παράσταση «Εκτός Ύλης» θυμίζει ότι η δημοκρατία δεν είναι θεσμός αλλά καθημερινή πράξη ευθύνης του καθενός. Όταν η αυτή παύει να ασκείται, μετατρέπεται σε σκηνικό, σε μια κενή λέξη που οι θεατές χειροκροτούν ανεγκέφαλα. Είναι ένα έργο που έρχεται ως ηθικό ηλεκτροσόκ σε μία εποχή όπου η πολιτική έχει εκφυλιστεί σε επικοινωνιακή στρατηγική, οι πολιτικοί έχουν καταστεί μικροί αριστοφανικοί χαρακτήρες του χορού, η κοινωνία συγχέει την ελευθερία με την ατιμωρησία και η αδιαφορία για το αύριο βαφτίζεται ρεαλισμός. Μας υπενθυμίζει πως η δημοκρατία δεν πεθαίνει από τους εχθρούς της αλλά από τη σιωπή των πολιτών της πρωτίστως. Μία σιωπή που ο ήρωας ονομάζει ως το εκκωφαντικότερο «Εκτός Ύλης» στοιχείο της ιστορίας.

Η ερμηνεία του Γεράσιμου Σκιαδαρέση υπήρξε υποδειγματική και τεράστια. Με εσωτερική ένταση και ακρίβεια, κινήθηκε ανάμεσα στη σάτιρα και την τραγωδία, μεταφέροντας το βάρος μίας εθνικής εξομολόγησης με λιτότητα και δύναμη. Ο ηθοποιός και συγγραφέας απέδειξαν πως μπορεί να μετατρέψει τον α-ήθη πολιτικό λόγο σε ανθρώπινη αλήθεια και ειλικρίνεια.

Επί σκηνής και δίπλα από τον Έλληνα ηθοποιό στάθηκαν η Αλίκη Κάβουρας, η Ντόρα Κονόμη, ο Δημήτρης Τσουχλάκης και ο Παναγιώτης Καντζιός που, και αυτός, ήταν υποδειγματικός.

Ωστόσο, η βραδιά είχε και τη δική της σκιά. Παρά την ποιότητα του έργου και την υποδειγματική υποκριτική ερμηνεία του μονολόγου από τον Σκιαδαρέση, το θέατρο στο Τορόντο ήταν μόνο κατά το ήμισυ γεμάτο. Κι ακόμη χειρότερα, η προγραμματισμένη παράσταση στο Μόντρεαλ ακυρώθηκε λόγω χαμηλής/μηδενικής προπώλησης εισιτηρίων. Είναι ακριβώς η ίδια αδιαφορία που το έργο στηλιτεύει. Βέβαια, αν η παράσταση συνοδευόταν από μπουζούκια, λουλούδια και ακριβές εισόδους των 200-300 δολαρίων το άτομο, τότε όπως αποδεικνύεται στην ελληνική παροικία, θα υπήρχαν ουρές.

Αυτό ίσως να είναι το αληθινό «Εκτός Ύλης» του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής ομογένειας. Η απουσία της από εκεί όπου η ψυχή του ελληνικού Λόγου δοκιμάζεται.

Τη διοργάνωση της παράστασης ανέλαβε σε κάθε λεπτομέρεια η Greek Experience and Greek Events.

‍