Η καναδική σφραγίδα στη G7

Σε έναν κόσμο που δεν επιστρέφει απλώς σε ζώνες ανταγωνισμού αλλά ανασχεδιάζονται εκ βάθρων, η προεδρία της Ομάδας των Επτά (G7) από τον Καναδά δεν μπορεί να διαβαστεί ως μία διαχειριστική θητεία. Υπήρξε μία συνειδητή στρατηγική προσπάθεια επανατοποθέτησης της χώρας σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου η ισχύς δεν μετριέται πλέον μόνο με στρατιωτικούς/πολιτικούς/οικονομικούς όρους, αλλά με την ικανότητα διαμόρφωσης κανόνων, συμμαχιών και τεχνολογικών κατευθύνσεων. Εντός αυτού του νέου πλαισίου κινήθηκε ο Καναδός πρωθυπουργός, Μαρκ Κάρνεϊ, κλείνοντας την καναδική προεδρία -31 Δεκεμβρίου, 2025- αφήνοντας πίσω του ένα αποτύπωμα που αξίζει να εξεταστεί όχι μόνο για όσα διακηρύχθηκαν, αλλά για όσα θα συνομολογηθούν για τον ρόλο του Καναδά στον μεταβαλλόμενο κόσμο.

Η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών της G7 στο Κανανάσκις της Αλμπέρτα, τον Ιούνιο, απείχε αισθητά από τις τελετουργικές συναντήσεις προηγούμενων δεκαετιών. Το σκηνικό της καναδικής ενδοχώρας δεν λειτούργησε ως ένα ουδέτερο φόντο, αλλά ως μία βαθύτατα συνειδητή πολιτική επιλογή που ανέδειξε τη νέα, τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ασφάλειας, φυσικών πόρων και κλιματικής ευθραυστότητας. Σε μία χρονιά κατά την οποία εκτεταμένες πυρκαγιές σημάδεψαν τον πλανήτη, βλέπε Καναδά και τις Μεσογειακές χώρες, η έννοια της ασφάλειας έπαψε να ορίζεται μονοδιάστατα, επαναπροσδιορίζοντας την ως οικολογική, ενεργειακή και, ολοένα περισσότερο, ως μία ψηφιακή συνάρτηση.

Στο επίκεντρο της καναδικής ατζέντας και συντασσόμενη απόλυτα με τις βλέψεις της Δύσης, βρέθηκε το ζήτημα της Ουκρανίας. Η Οττάβα δεν αρκέστηκε απλά στη ρητορική στήριξης. Η ανακοίνωση νέας στρατιωτικής βοήθειας ύψους 2 δισ. δολαρίων και η εκταμίευση 5 δισ. μέσω του μηχανισμού Έκτακτων Δανείων Επιτάχυνσης Εσόδων της G7 (Extraordinary Revenue Acceleration Loans) ενίσχυσαν τη θέση του Καναδά ως έναν από τους πλέον σταθερούς συμμάχους του Κιέβου. Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία, η καναδική συμβολή από το 2022 υπερβαίνει τα 22 δισ. δολάρια, καθιστώντας τη χώρα έναν από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες της Ουκρανίας. Πέρα από τους αριθμούς, όμως, η αναβάθμιση της ουκρανικής παρουσίας στο τραπέζι της G7 αποκάλυψε έναν μακρόπνοο στόχο για την έμμεση προετοιμασία της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.

Παράλληλα, η πίεση προς τη Ρωσία εντάθηκε όχι μόνο μέσω νέων κυρώσεων, αλλά και μέσω του τεχνικού, σχεδόν αθόρυβου, πολέμου κατά των λεγόμενων σκιωδών στόλων και της αναπροσαρμογής του πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο. Υπό την ιδιότητά του ως προεδρεύοντος της G7, ο Καναδάς έχει αναφερθεί ότι συντόνισε τις σχετικές κινήσεις με την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, σε μία περίοδο κατά την οποία η επιβολή των περιορισμών δοκιμάζεται διαρκώς από τις τεχνικές παράκαμψης και την ανθεκτικότητα των αγορών.

Εξίσου αποκαλυπτική ήταν η καναδική πρωτοβουλία για τις πυρκαγιές. Ο Καταστατικός Χάρτης Πυρκαγιών του Κανανάσκις (Kananaskis Wildfire Charter), που υιοθετήθηκε από όλα τα μέλη της G7 και δώδεκα ακόμη χώρες, σηματοδοτεί τη μετάβαση από την αποσπασματική αντιμετώπιση κρίσεων σε μία προληπτική, τεχνολογικά υποστηριζόμενη κοινή στρατηγική. Η επένδυση 120,4 εκατ. δολαρίων σε δορυφορικά δεδομένα και συστήματα πρόληψης δεν αφορά μόνο το περιβάλλον αλλά αφορά τη σταθερότητα αγροτικών περιοχών, την ασφάλεια υποδομών και, τελικά, την κοινωνική συνοχή.

Στο λιγότερο ορατό, αλλά κρίσιμο, πεδίο της ψηφιακής ασφάλειας, η ίδρυση της Ακαδημίας Ανίχνευσης Ψηφιακής Διακρατικής Καταστολής στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ταχείας Αντίδρασης της Ομάδας των Επτά (G7 Rapid Response Mechanism) αντανακλά μια νέα ανησυχία που αφορά την εξαγωγή αυταρχικών πρακτικών μέσω τεχνολογίας. Το ποσό των 500.000 δολαρίων μπορεί να μοιάζει συμβολικό, όμως, όπως σχολίασε η Hill Times, η πολιτική του σημασία είναι δυσανάλογα μεγάλη, καθώς αναγνωρίζει επίσημα ότι η καταστολή δεν περιορίζεται πλέον εντός συνόρων.

Η καναδική προεδρία επιχείρησε επίσης να συνδέσει την ενεργειακή ασφάλεια με τη βιομηχανική πολιτική. Η Συμμαχία Παραγωγής Κρίσιμων Ορυκτών (Critical Minerals Production Alliance) και το Σχέδιο Δράσης της G7 για τα Κρίσιμα Ορυκτά δεν αποτελούν απλώς οικονομικές πρωτοβουλίες. Αντανακλούν τον ανταγωνισμό με την Κίνα για τις αλυσίδες εφοδιασμού του μέλλοντος. Οι 26 νέες επενδύσεις που κινητοποιήθηκαν και τα 6,4 δισ. δολάρια σε έργα δείχνουν ότι ο Καναδάς φιλοδοξεί να μετατραπεί σε κόμβο στρατηγικών πρώτων υλών.

Η τεχνητή νοημοσύνη και οι κβαντικές τεχνολογίες αποτέλεσαν τον τρίτο πυλώνα. Με δεσμεύσεις άνω των 185 εκατ. δολαρίων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και δημόσια διοίκηση, καθώς και 22,5 εκατ. για κβαντικές εφαρμογές, η Οττάβα προώθησε ένα πλαίσιο «υπεύθυνης και συμπεριληπτικής καινοτομίας». Δεν πρόκειται για ουδέτερη επιλογή. Ο Καναδάς επιχειρεί να διαφοροποιηθεί από το αμερικανικό μοντέλο της ανεξέλεγκτης αγοράς και το κινεζικό μοντέλο της κρατικής επιτήρησης.

‍