Ηλεκτρισμός μέσω πυρηνικής ενέργειας. Ήρθε για να μείνει

Η πυρηνική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού είναι ενέργεια του παρελθόντος για μερικούς και ενέργεια του μέλλοντος για άλλους. Η κυβέρνηση του Νταγκ Φορντ ξεκίνησε την μεγαλύτερη πυρηνική επέκταση στην ιστορία του Καναδά φέρνοντας μαζί κι έναν συγκρουσιακό διάλογο που εκ των πραγμάτων «ραδιενεργός» από την αρχή.
Για αυτούς που διαφωνούν με την χρήση πυρηνικής ενέργειας, το Pickering θα μπορούσε να ήταν ένα θέρετρο ενώ ο πυρηνικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μια τεράστια παραλήμνια τσιμεντοποιημένη κατασκευή στις ακτές της λίμνης, περιβάλλεται από πράσινο και μονοπάτια πεζοπορίας. Ωστόσο, όσο πιο κοντά βρίσκεται κανείς στην εγκατάσταση τόσο περισσότερο εξαλείφεται η ατμόσφαιρα γαλήνης αφού ο παλαιότερος πυρηνικός σταθμός του Καναδά είναι η απόλυτη έννοια της φρουράς αφού είναι περικυκλωμένη με συρματοπλέγματα και περιφρουρείτε από ένοπλους αστυνομικούς. Η δε πρόσβαση είναι εξαιρετικά περιορισμένη αφού η πρόσβαση αποκλείει το ευρύ κοινό και εξαιρετικά σπάνια δίνεται άδεια στους δημοσιογράφους.
Ο σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Pickering ήταν να σβήσει «τις μηχανές» του φέτος. Τον Ιανουάριο, όμως, ο υπουργός Ενέργειας του Οντάριο, Todd Smith, ανακοίνωσε σχέδια παράτασης ζωής του κατά 30 χρόνια αφού και η ομόσπονδη κυβέρνηση του Καναδά δίνει νέα πνοή αλλά και επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια στα έργα αναβάθμισης και επέκτασης της πυρηνικής ενέργειας στον τελευταίο της προϋπολογισμό.

Η αναγέννηση του κλάδου είναι ιδιαίτερα έντονη στην επαρχία του Οντάριο.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στους δεκαοχτώ πυρηνικούς αντιδραστήρες της επαρχίας του Οντάριο που βρίσκονται στο Pickering, το Bruce και το Darlington καλύπτει τουλάχιστον το 50% των αναγκών του αφού το 40% πληθυσμού της χώρας βρίσκεται εντός επαρχιακών ορίων της. Από την άλλη το ίδιο ισχύει και για τις ανάγκες κάλυψης της ηλεκτρικής ενέργειας για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών αφού η συμβολή της επαρχίας στην οικονομία του Καναδά αγγίζει το 38% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος. Αυτήν την στιγμή και τα τρία εργοστάσια είτε υπόκεινται σε ανακαίνιση, είτε πρόκειται να ανακαινισθούν, με έξι από τους οχτώ αντιδραστήρες του Bruce Power's να βρίσκονται εν μέσω ενός πολυετούς προγράμματος αντικατάστασης εξαρτημάτων κόστους 13 δισεκατομμυρίων καναδικών δολαρίων.

Η BWXT Canada είναι μία εταιρεία που συμβάλλει από πλευράς της με το μεγαλύτερος μέρος εξαρτημάτων στην αλυσίδα πυρηνικού εφοδιασμού του Οντάριο, εξυπηρετώντας την CANDU. Τον Απρίλιο John MacQuarrie, Πρόεδρος Εμπορικών Επιχειρήσεων της BWXT Canada, δήλωσε στο Reuters πως «Έχουμε μία ξεκάθαρη εικόνα του φόρτου που έχουμε σε βάθος χρόνου καθώς η ζήτηση αυξάνεται».
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μέρους των επενδύσεων αποτελούν οι εγκαταστάσεις της BWXT Canada στο Cambridge του Οντάριο το οποίο καλύπτει 19.500 περίπου τετραγωνικά μέτρα γης καθώς είναι μία από τις μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες εξαρτημάτων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στη Βόρεια Αμερική. Από τη συνολική επένδυση, 50 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν για την επέκταση του εργοστασίου κατά 25%, ενώ άλλα 30 εκατομμύρια θα διατεθούν σε προηγμένα εξαρτήματα πυρηνικά εξοπλισμού. Η συγκεκριμένη επέκταση πιστεύεται πως θα δημιουργήσει περισσότερες από 200 νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης.

Σε μία εκδήλωση που διοργανώθηκε για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης οι χώροι της εγκατάστασης της εταιρείας φιλοξένησαν αρκετές γεννήτριες ατμού μήκους 21 μέτρων και παραγωγής ατμού 145 τόνων οι οποίες είναι έτοιμες να αποσταλούν για εγκατάσταση στο εργοστάσιο της Bruce Power’s. Η BWXT έχει συμβόλαιο με την Bruce Power για την παράδοση 32 γεννητριών ατμού ενώ έχει ήδη παραδώσει οκτώ για τον αντιδραστήρα της Μονάδας 6.
Σύμφωνα με έκθεση του Independent Electricity System Operators οι προσπάθειες του Καναδά να μειώσει τους ρύπους άνθρακα αυξάνοντας την ίδια στιγμή την ηλεκτροδότηση σημαίνει ότι το Οντάριο πρέπει να διπλασιάσει την πυρηνική του δυναμικότητα πριν από το 2050. Αυτήν την στιγμή τα τρία πυρηνικά εργοστάσια του Οντάριο παράγουν περισσότερα από 13GW ηλεκτρικής ενέργειας. Οι αυξανόμενες, όμως, απαιτήσεις οδηγούν στην αναγκαστική κατασκευή υποδομών πυρηνικής ισχύος για την επιπλέον παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της τάξεως 17,8 GW τις επόμενες τρεις δεκαετίες οδηγεί στην δημιουργία ενός ισχυρότερου δίκτυο αδειοδοτημένων προμηθευτών. Χαρακτηριστικά για αυτό ο John MacQuarrie υπογράμμισε πως «η αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις για να καλύψει αυτήν τη ζήτηση καθώς η ζήτηση βρίσκεται πλέον σε άλλο επίπεδο. Εάν δεν κάναμε αυτήν την επέκταση θα ήταν πραγματικά δύσκολο να την επιτύχουμε».

Η επέκταση των εργοστασιακών εγκαταστάσεων της BWXT έρχεται μετά την ανακοίνωση «πνοής ζωής» που έκανε τον Ιανουάριο ο υπουργός Ενέργειας του Οντάριο, Todd Smith. Χαρακτηριστικά τότε ο υπουργός είχε τονίσει σε συνέντευξη τύπου πως «Το Οντάριο βιώνει μία απίστευτη ανάπτυξη αφού οι επιχειρήσεις αρχίζουν να επιστρέφουν στην επαρχία». Η Συντηρητική κυβέρνηση του Οντάριο, δια στόματος του υπουργού του αναφέρει τρεις λόγους για να δικαιολογήσει την πυρηνική επέκταση: i. την αύξηση του πληθυσμού, ii. την ηλεκτροδότηση των μεταφορών και iii. τις αυξανόμενες ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας της βιομηχανίας. «Για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται στο Οντάριο».
Από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση του Τζάστιν Τρουντό φαίνεται και αυτή να είναι πιο θερμή στην ιδέα να ευνοήσει την πυρηνική ενέργεια, μια πηγή ενέργειας η οποία παράγει ραδιενεργά απόβλητα αλλά έχει πολύ λιγότερες ρυπογόνες εκπομπές άνθρακα. Τον Φεβρουάριο συγκεκριμένα η κεντρική κυβέρνηση της χώρας επένδυσε για πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια, 50 εκατομμύρια δολάρια στο έργο επέκτασης του σταθμού παραγωγής Bruce στην ανατολική ακτή της λίμνης Huron. Για το κόμμα των Προοδευτικών Συντηρητικών του Οντάριο και σύμφωνα με δηλώσεις τους υπάρχει η αίσθηση ότι «Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συνειδητοποιεί ότι δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον στόχο της μείωσης των ρύπων άνθρακα μέχρι το 2050 χωρίς πυρηνική ενέργεια».

Αντίλογο, όμως, ορθώνει η καθηγήτρια οφθαλμιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο και ακτιβίστρια της Συμμαχίας Καθαρού Αέρα του Οντάριο, Mili Roy, περιγράφοντας την πυρηνική ενέργεια ως μια ακριβή, επικίνδυνη και επιβλαβή για το περιβάλλον πηγή ενέργειας λόγω της δημιουργίας πυρηνικών αποβλήτων τα οποία παραμένουν ραδιενεργά για εκατομμύρια χρόνια υπογραμμίζοντας πως «Η πυρηνική ενέργεια είναι μια ενέργεια του παρελθόντος και βρίσκεται σε αντίθεση με το δημόσιο συμφέρον αφού εάν συμβεί ένα ατύχημα, οι συνέπειες είναι τόσο σοβαρές που δεν αξίζει να πάρεις αυτό το ρίσκο ειδικά όταν έχεις άλλες επιλογές που είναι σαφώς ανώτερες» αναφερόμενη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -αιολική, ηλιακή- οι οποίες συμβάλλουν με ούτε 10% στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος της επαρχίας.
Η Greenpeace δια στόματος του Keith Stewart συμμερίζεται την άποψη της καθηγήτριας αφού τον Ιανουάριο, κατήγγειλε την πυρηνική επέκταση του Οντάριο και κατηγόρησε την κυβέρνηση της Ford ότι έλαβε μια απόφαση βασισμένη στην ιδεολογία και όχι στην οικονομία τονίζοντας πως «Οποιαδήποτε ανεξάρτητη και αξιόπιστη ανάλυση κόστους-οφέλους θα έδειχνε ότι πρέπει να επενδύσουμε στο σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του μέλλοντος, αντί να ρίχνουμε δισεκατομμύρια περισσότερα για την ανοικοδόμηση πυρηνικών αντιδραστήρων πολύ μετά την ημερομηνία λήξης τους καθώς η πυρηνική ενέργεια εμποδίζει την πρόοδο που μπορεί να επιτευχθεί για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχουν καταστεί οι φθηνότερες στον κόσμο».

Περισσότεροι αντιδραστήρες CANDU
Αυτοί οι μίνι αντιδραστήρες κατασκευάζονται σχετικά γρήγορα και καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο από έναν παραδοσιακό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής. Κάθε PRM μπορεί να παράγει 300 μεγαβάτ τα οποία είναι αρκετά για να τροφοδοτήσει περίπου 300.000 σπίτια.
Το Οντάριο ελπίζει ότι θα λάβει το πράσινο φως από την Καναδική Επιτροπή Πυρηνικής Ασφάλειας. «Η πυρηνική ενέργεια βιώνει μια αναγέννηση στο Οντάριο», λέει χαμογελώντας ο Subo Sinnathamby, διευθυντής έργου για την Ontario Power Generation.
Μέχρι σήμερα, 34 αντιδραστήρες CANDU έχουν εξαχθεί σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Αργεντινής, της Κίνας, της Ινδίας, του Πακιστάν, της Ρουμανίας και της Νότιας Κορέας, με 29 από αυτούς να είναι ήδη σε λειτουργία.

Η κυβέρνηση του Οντάριο ανακοίνωσε πρόσφατα σχέδια να κατασκευάσει άλλα 4,8 GW νέας πυρηνικής δυναμικής στην τοποθεσία του Bruce Power στο Kincardine και ενώ αυξάνεται το ενδιαφέρον γύρω από τα SMR, ένας νέος αντιδραστήρας CANDU παραμένει πάντα ένας πιθανός υποψήφιος.
«Η συντριπτική πλειονότητα των εξαρτημάτων, των καυσίμων και των υπηρεσιών για έναν αντιδραστήρα CANDU προέρχεται από την καναδική αγορά ενώ την ίδια στιγμή, περισσότερο από το 85% του εξοπλισμού και των ανταλλακτικών του αντιδραστήρα μπορούν να προμηθεύονται από καναδούς κατασκευαστές», έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του στην Globe and Mail ο Gary Rose, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της AtkinsRéalis της Nuclear Canada. Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι αδειοδοτημένος προμηθευτής αυθεντικών ανταλλακτικών CANDU και ο τελευταίος και αναβαθμισμένος της αντιδραστήρας CANDU που έχει, το MONARK, μπορεί να έχει διάρκεια λειτουργίας 70 χρόνια.
Την ίδια στιγμή και σε μια εποχή όπου οι υπερβάσεις κόστους και οι καθυστερήσεις στην παράδοση έργων έχουν γίνει συνήθεια, οι τελευταίοι επτά αντιδραστήρες CANDU και τα έργα επέκτασης ζωής δέκα μονάδων που εκτελούνται από τις κοινοπραξίες της AtkinsRéalis στο Darlington και στο Bruce Power, πρέπει να αναφερθεί πως παραδόθηκαν όλα εντός του χρονικού πλαισίου που είχε συμφωνηθεί και εντός του προϋπολογισμού τους.

41 φορές στον προϋπολογισμό ο όρος «πυρηνικά»
Ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός του Καναδά για το 2024, που κατατέθηκε στα μέσα Απριλίου, είχε σαφή πρόβλεψη για τα πυρηνικά ως ένα από τα βασικά εργαλεία για την επίτευξη μείωσης ρύπων άνθρακα και ο όρος «πυρηνικός» εμφανίζεται καταγεγραμμένος 41 φορές στον προϋπολογισμό ενώ στον προϋπολογισμό του 2023 καταγράφηκε μόνο εννέα φορές και καμία φορά στον αντίστοιχο προϋπολογισμό που είχε κατατεθεί το 2020.
Ο προϋπολογισμός, μεταξύ άλλων, υπογραμμίζει τη δέσμευση 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την χρηματοδότηση εξαγωγών δύο νέων αντιδραστήρων CANDU στην Ρουμανία και 50 εκατομμυρίων δολαρίων για την στήριξη του προγράμματος MCR για το Bruce Power, 970 εκατομμυρίων δολαρίων από την Canada Infrastructure Bank για την υποστήριξη του δικτύου από την Ontario Power Generation (OPG).  Επιπλέον χρηματοδότηση 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 11 χρόνια δεσμεύτηκαν για την Atomic Energy of Canada Limited (AECL) για την υποστήριξη έρευνας των Canadian Nuclear Laboratories η οποία χρηματοδότηση θα ξεκινήσει το 2025-26.

‍