«Αποκατάσταση Δημοκρατίας» στην Ελλάδα (Μέρος 1ο)

γράφει ο Πλάτων Ρούτης proutis0107@rogers.com

Έχουν περάσει ήδη 48 χρόνια από την κατάρρευση της δικτατορίας στην Ελλάδα και της αποκατάστασης της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Το θεωρώ υποχρέωση μου με την επέτειο των 48 χρόνων να αναφερθώ στους αγώνες των συντρόφων μου που μαζί τους από την Ελλάδα αλλά και στην συνέχεια στον Καναδά, αγωνιστήκαμε στις οργανώσεις με ότι ο καθένας μας διέθετε ενάντια στην Χούντα για την εγκαθίδρυση μιας γνήσιας δημοκρατίας για τον λαό. Θα αναφερθώ στην ιστορία και στα γεγονότα που έτυχε προσωπικά να γνωρίζω αλλά και όπως μας τα αφηγήθηκαν οι μεγαλύτεροι μας. Στα χρόνια που πέρασαν συναντήσαμε πολλούς που μας πρόβαλαν τις αντιστασιακές τους περγαμηνές. Ο καθένας ξέρει στη συνείδηση του αν πραγματικά οι περγαμηνές και τα εύσημα αξίζουν κάτι. Εγώ προσωπικά πιστεύω ότι εξυπηρετούν μόνο ένα κούφιο εγωισμό και τίποτα άλλο.
Η αποκατάσταση της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ήταν το αποτέλεσμα διαβουλεύσεων που εξυπηρετούσαν συμφέροντα των μεγάλων συμμάχων της Ελλάδας και της Ελληνικής αστικής τάξης. Παρόλο που ο Ελληνικός λαός με τις συνεχείς αντιδικτατορικές ενέργειες και τις εκδηλώσεις του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάρρευση της χούντας, η αλλαγή δεν δικαίωσε τα όνειρα και τις ελπίδες του.
Στην προσπάθεια να δώσω ένα ακριβή απολογισμό των γεγονότων αυτών, το άρθρο θα χωριστεί στα εξής τρία κύρια μέρη αναφορικά με τους αγώνες του λαού μας για το γκρέμισμα της χούντας και την δημοκρατική αλλαγή:

1. Την ενδιάμεση περίοδο από τον εμφύλιο πόλεμο μέχρι την δικτατορία
2. Την δικτατορία
3. Την επαναφορά στην αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία.
   Μετά τον Εμφύλιο πόλεμο του 1946-49 η άρχουσα τάξη της Ελλάδας και το πολιτικό της κατεστημένο είχε τον φόβο της επικράτησης του κομμουνισμού. Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ) είχε ηττηθεί και οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ) αλλά και πολλά στελέχη του και αγωνιστές ήταν στις φυλακές και εξορίες. Στην μαύρη δεκαετία του 1950 η Ελλάδα ήταν ρημαγμένη από το αποτέλεσμα του Δεύτερου πολέμου και στην συνέχεια του Εμφύλιου. Οι εξορίες και οι φυλακές ήταν γεμάτες με (αντιφρονούντες) μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού, προοδευτικούς συνδικαλιστές και κομμουνιστές.
   Οι αστικές κυβερνήσεις έλαβαν τα μέτρα τους όπως η απαγόρευση του ΚΚΕ και η εξορία σε οπαδούς του και άλλους αγωνιστές. Υπήρχε έλεγχος στον πληθυσμό και γενικά στις εκδηλώσεις του. Στην επαρχεία υπήρχε τρομοκρατία και έλεγχος από την χωροφυλακή. Πολίτες που τους θεωρούσαν ύποπτους είχαν μεγάλο πρόβλημα αυτοί και οι οικογένειες τους να βρουν μία οποιαδήποτε εργασία, ενώ πολλές φορές το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων άνοιγε πολλές ευκαιρίες για ρουσφέτια. Οι μπάτσοι, οι καταδότες και οι στρατοδίκες χόρτασαν ψωμί και αξιώματα για τις πράξεις εκφοβισμού ενάντια στον κόσμο, έγιναν μέχρι και δολοφονίες πολιτών. Απαγορεύτηκαν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και τραγούδια επειδή ο χωροφύλακας τα έβρισκε ανατρεπτικά. Αλλά υπήρχε και η επίσημη επιτροπή λογοκρισίας και πολλά μουσικά και άλλα έργα θεωρήθηκαν επικίνδυνα για το σύστημα.
   Υπήρχαν αξιωματικοί στον στρατό, στην χωροφυλακή αλλά και στην ΚΥΠ (Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών) οι οποίοι πίστευαν ότι οι πολιτικοί δεν είχαν λάβει αρκετά μέτρα να αποτρέψουν ένα μελλοντικό κίνδυνο αναβίωσης του κομμουνισμού και έλαβαν μέτρα δημιουργώντας αυτό που ονόμασε ο κόσμος παρακράτος. Αυτός ο παρακρατικός μηχανισμός δρούσε παράνομα και παρέμβαινε βίαια σε δράσεις ενάντια σε δημοκρατικούς πολίτες των κομμάτων αλλά κυρίως στόχευαν κομμουνιστές.
   Ομάδες αξιωματικών συνέρχονταν μεταξύ τους συνωμοτικά και αναλάμβαναν δράση εναντίων των στόχων τους. Με διάφορες προβοκατόρικες ενέργειες και με ψευδείς πληροφορίες έκαναν προσπάθειες να μεταδώσουν και να πείσουν ότι οι κομμουνιστές σκόπευαν στην κατάληψη της εξουσίας με βίαια μέσα. Η κυβέρνηση και ο κυβερνητικός μηχανισμός δεν ήταν σε θέση να ελέγξουν τις δράσεις των παρακρατικών ομάδων γιατί τις περισσότερες φορές υπήρχε μέσα στις τάξεις τους το παρακράτος.
   Ήταν μία ανώμαλη πολιτική κατάσταση με προβοκάτσιες και φήμες ότι συνέλαβαν κομμουνιστές αναρχικούς που ετοίμαζαν επίθεση σε στρατόπεδα, για να τρομοκρατήσουν τον κόσμο και να προβάλουν τον κομμουνισμό σαν τον εχθρό της πατρίδας. Μέχρι και από το παλάτι ο βασιλιάς σε πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του ονόμασε τους κομμουνιστές «μιάσματα».
   Την ίδια περίοδο το σχέδιο «Περικλής» ήταν μία ενέργεια των μυστικών υπηρεσιών της ΚΥΠ μαζί με τις Αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες. Αυτό το σχέδιο περιελάβανε παρέμβαση του στρατού και της αστυνομίας στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας με «διαφωτιστικό υλικό» και ενίσχυση των παρακρατικών οργανώσεων. Η τρομοκρατία ειδικά στην επαρχεία εντάθηκε την περίοδο μετά τις εκλογές του 1958 τότε που η ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) είχε αναδειχτεί στις εκλογές αξιωματική αντιπολίτευση. Μέσα στην ΕΔΑ υπήρχαν αριστεροί πρώην αντιστασιακοί, κομμουνιστές και αγωνιστές.
   Το σχέδιο «Περικλής» είχα καταρτιστεί από τον τότε διευθυντή της υπηρεσίας Πληροφοριών και σε διάσκεψη συμμετείχαν ανώτεροι αξιωματικοί του στρατού της χωροφυλακής-αστυνομίας και τότε ο υπεύθυνος Αντικατασκοπείας της ΚΥΠ και αργότερα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος.
   Το σχέδιο «Περικλής» καταγγέλθηκε δημοσίως στη Βουλή από τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, στις 23 Φεβρουαρίου 1965, ενώ τα απόρρητα πρακτικά της συνεδρίασης της «Συντονιστικής Επιτροπής» στις 11 και 12 Αυγούστου 1961 δόθηκαν από την κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου προς δημοσίευση στις εφημερίδες.
   Υπεύθυνη για την συλλογή των στοιχείων, την αποκάλυψη του σχεδίου «Περικλής» και την δημοσιοποίηση των μυστικών συνεδριάσεων και πρακτικών ήταν ειδική επιτροπή αξιωματικών την οποία αποτελούσαν οι έμπιστοι αξιωματικοί του Γεώργιου Παπανδρέου.
   Η αποκάλυψη του σχεδίου προκάλεσε σάλο και αμαύρωσε την εικόνα του πρωθυπουργού της επίμαχης περιόδου, Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος αναγκάστηκε να παραδεχθεί την ύπαρξη του σχεδίου, ισχυρίστηκε όμως ότι δεν προοριζόταν να εφαρμοστεί στις εκλογές του 1961, παρά μόνο σε περίπτωση εξωτερικού ή εσωτερικού κινδύνου.
   Τον Ιούνιο του 1965 ασκήθηκε ποινική και κακουργηματική δίωξη στους εμπλεκόμενους και υπεύθυνους του σχεδίου «Περικλής». Οι υπεύθυνοι πέρασαν το κατώφλι της φυλακής για να βγουν από την άλλη πόρτα σε λίγο καιρό.
   Η περίοδος της δεκαετίας του 1960 ήταν μια περίοδο που το λαϊκό και συνδικαλιστικό κίνημα με δυναμικές κινητοποιήσεις διεκδικούσε τα δικαιώματα που του είχαν στερήσει οι απανωτές δεξιές κυβερνήσεις της μαύρης δεκαετίας του 1950, με τις εκτοπίσεις των πολιτικών αντιπάλων της δεξιάς και με τις στερήσεις των βασικών πολιτικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών.
   Δείγματα της δράσης του σχεδίου «Περικλής» ήταν οι εκλογές της «βίας και Νοθείας του 1961». Οι εργαζόμενοι άρχισαν να οργανώνουν την πάλη τους για δημοκρατικές διεκδικήσεις από το κράτος της Δεξιάς. Το βράδυ της 22ας Μαΐου 1963 δολοφονείται σε πορεία Ειρήνης στη Θεσσαλονίκη ο γιατρός και αγωνιστής της Ειρήνης Γρηγόρης Λαμπράκης από το παρακράτος της δεξιάς. Η κατακραυγή του κόσμου για τη δολοφονία Λαμπράκη και τις αποκαλύψεις για την άμεση εμπλοκή της αστυνομίας, ήταν τόσο μεγάλη που οδήγησε σε παραίτηση της κυβέρνησης Καραμανλή μέσα σε λιγότερο από τρεις βδομάδες από το έγκλημα (11 Ιουνίου 1963). Το Σεπτέμβριο ο ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης σε συμφωνία με τον εισαγγελέα Δελαπόρτα διέταξε την προφυλάκιση των ανώτατων αξιωματικών της χωροφυλακής, διαλύοντας κάθε αμφιβολία στην κοινή γνώμη για την εμπλοκή κράτους και παρακρατικών στη δολοφονία Λαμπράκη. Από μέλη της Αριστεράς διοργανώνονται οι δημοκρατικές νεολαίες «Λαμπράκη» σε όλη την Ελλάδα. Κατηγορείται η κυβέρνηση και το παλάτι για την δολοφονία. Τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου το 1963 φεύγει ο Καραμανλής από την Ελλάδα για το Παρίσι με το ψεύτικο όνομα Τριανταφυλλίδης.

Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές του 1964, είχαν αναδείξει ένα ισχυρό ρεύμα που έτεινε προς την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών, με κυβέρνηση την «Ένωση Κέντρου» του Γεώργιου Παπανδρέου που σχηματίζει μια δυνατή πλειοψηφία.
Ένα χρόνο μετά, με την ανάμιξη του παλατιού, βουλευτές της κυβέρνησης παραιτούνται με αποτέλεσμα να πέσει η κυβέρνηση του Κέντρου. Στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας η περίοδος πολιτικής ανωμαλίας που ακολούθησε την αποπομπή της κυβέρνησης του Γεώργιου Παπανδρέου στις 15 Ιουλίου 1965 έως την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών το 1967, ήταν μία περίοδο έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων με μετατοπίσεις βουλευτών από την κυβέρνηση του Κέντρου με αποτέλεσμα να παραιτηθεί η κυβέρνηση και ο βασιλιάς να ορκίσει μια κυβέρνηση των αποστατών. Αυτή η περίοδος αναφέρεται με τον όρο Αποστασία ή Ιουλιανά. Με αυτό το βασιλικό πραξικόπημα της 15ης Ιούλη 1965, η Μοναρχία έγινε ο πρώτος νεκροθάφτης του Ελληνικού Συντάγματος.
Τον Ιούλιο του 1965 σε μία πορεία ενάντια στο παλάτι και κατά των αποστατών στα Ιουλιανά του ’65 δολοφονείται από σφαίρα αστυνομικού ο 23χρονος φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας. Η κηδεία του μετατράπηκε σε μαζική διαμαρτυρία κατά των ανακτόρων και του παρακράτους.
Με το παλάτι συνεργό και παράγοντα στην πολιτική ανωμαλία της Ελλάδας, με την αστική τάξη της Ελλάδας σε πλήρη σύγχυση και με διαφωνίες, οι Έλληνες πήγαιναν για ύπνο και δεν ήξεραν με τι κυβέρνηση θα ξυπνούσαν. Αλλάζαν συνεχώς οι κυβερνήσεις ελέω λαού και το παλάτι όρκιζε καινούργιους πρωθυπουργούς. Με την ανάμιξη του παλατιού μέσα σε τέσσερα χρόνια την περίοδο 1963-1967 οχτώ κυβερνήσεις πέρασαν από την Ελλάδα. Ο κόσμος κάθε βράδυ ήταν στους δρόμους και γιούχαρε τους αποστάτες πολιτικούς κυρίως Τσιριμώκο και Μητσοτάκη και άλλους.
Τα δύο μεγάλα αστικά πολιτικά κόμματα αυτό της ΕΚ με τον Γεώργιο Παπανδρέου και της ΕΡΕ με τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο δεν ήταν σε θέση να γεφυρώσουν τις διαφορές τους για μία κυβερνητική συνεργασία στην συνάντηση που είχαν με τον βασιλιά Κωνσταντίνο Γλύξμπουρκ. Επιχείρησαν να εκσυγχρονίσουν συνταγματικά το πολιτικό σύστημα για τις σχέσεις κυβέρνησης και Θρόνου και ειδικότερα για την σχέση με τον στρατό. Στάθηκε αδύνατον να υπάρχει μεταξύ τους συμφωνία. Το παλάτι όξυνε περισσότερο τις αντιθέσεις ανάμεσα στα αστικά κόμματα και πραγματοποιούσε συμμαχίες πότε με το ένα και άλλοτε με το άλλο κόμμα. Την ίδια περίοδο οι αντιθέσεις διαπλέκονταν ακόμα περισσότερο με την αύξηση των διεθνών καπιταλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή και ειδικά με το Κυπριακό θέμα.
Μέσα σε αυτή την πολιτική τοξική ατμόσφαιρα η ηγεσία του πολιτικού κατεστημένου Αβέρωφ, Κανελλόπουλος και άλλοι συναντήθηκαν μαζί με μέρος της ηγεσίας του στρατού Παπαδόπουλος, Γκιζίκης προσπαθώντας να βρεθεί πολιτική λύση στο πρόβλημα. Οι αποφάσεις στα διάφορα κέντρα λήψη αποφάσεων είχαν παρθεί και έστρωναν τα σχέδια για την δικτατορία.