Μουντιάλ 2026. Ο λογαριασμός στους πολίτες, οι θέσεις στους λίγους.

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Καθώς ο Καναδάς ετοιμάζεται να φιλοξενήσει, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό, το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου FIFA 2026, η διαδικασία διάθεσης εισιτηρίων έχει αποκτήσει μία ιδιαίτερη βαρύτητα καθώς πίσω από τον ενθουσιασμό της διοργάνωσης διακρίνεται ένα περίπλοκο πλέγμα συμφερόντων, θεσμικών επιλογών και κοινωνικών αποκλεισμών. Το «παγκόσμιο» ποδόσφαιρο υπόσχεται μία γιορτή αλλά ταυτόχρονα εγείρει και ερωτήματα για το ποιος πραγματικά έχει τη δυνατότητα να την παρακολουθήσει.
Από τις 10 έως τις 19 Σεπτεμβρίου οι κάτοχοι καρτών Visa αποκτούν το πρώτο προνόμιο αφού θα μπορούν να συμμετέχουν σε διεθνή κλήρωση για την προπώληση εισιτηρίων που καλύπτει 104 αγώνες των 48 εθνικών ομάδων. Η Visa, η επίσημη χορηγός της FIFA, δεν περιορίζεται μόνο στον ρόλο του χορηγού αλλά ενσωματώνεται ενσωματώνεται στον πυρήνα της πρώτης φάσης της διαδικασίας διάθεσης εισιτηρίων, καθώς λειτουργεί ταυτόχρονα και ως επίσημος εταίρος της FIFA και ως αποκλειστικός πάροχος πρόσβασης στο πρώτο στάδιο της προπώλησης, καθιστώντας την οικονομική ισχύ βασικό κριτήριο πρόσβασης. Όσοι, βέβαια, επιλεγούν θα ενημερωθούν στις 29 Σεπτεμβρίου και θα αποκτήσουν δικαίωμα αγοράς μέσω της πλατφόρμας από 1 έως 21 Οκτωβρίου, με τιμές που ξεκινούν από τα 60 δολάρια ΗΠΑ και φτάνουν έως τα 6.730 δολάρια για τον τελικό. Ήδη, η FIFA προειδοποιεί ότι οι τιμές είναι «δυναμικές» και ενδέχεται να αυξηθούν όσο πλησιάζει το καλοκαίρι του 2026.
Στον Καναδά, το πρόγραμμα CanadaRed της Canada Soccer προσθέτει μία επιπλέον διάσταση κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Μέσα από επτά επίπεδα συνδρομών, από δωρεάν έως 5.000 δολάρια Καναδά ετησίως, οι φίλαθλοι «αγοράζουν» ουσιαστικά πιθανότητες καθώς όσο υψηλότερη η συνδρομή, τόσο καλύτερη η θέση στην κλήρωση. Οι φορολογικές αποδείξεις που συνοδεύουν τα ανώτερα πακέτα υπογραμμίζουν έμμεσα την εμπλοκή του δημόσιου χρήματος σε μία διαδικασία που δεν εγγυάται ισότιμη πρόσβαση. Για πολλούς, η πρόσβαση στο όνειρο παραμένει όνειρο και υπό όρους.
Η Canada Soccer λαμβάνει μόλις το 8% του πωλήσιμου αποθέματος για τους αγώνες της καναδικής ομάδας, ποσοστό που συρρικνώνεται περαιτέρω, καθώς σημαντικό μέρος δεσμεύεται από τη FIFA, τους χορηγούς, τα μέσα ενημέρωσης και τα πακέτα φιλοξενίας. Στο BMO Field του Τορόντο, χωρητικότητας 45.000 θεατών αντιστοιχούν 3.600 περίπου εισιτήρια, ενώ στο B.C. Place του Βανκούβερ, με 54.000 θέσεις, διατίθενται 4.320 περίπου εισητήρια. Για τον μέσο Καναδό, όμως, η πρόσβαση στους αγώνες παραμένει δύσκολη αφού οι τιμές μεταβάλλονται ανάλογα με τη ζήτηση, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που ευνοεί τους οικονομικά ισχυρούς.
Η αβεβαιότητα ενισχύεται και από το γεγονός ότι έως την κλήρωση των ομίλων στις 5 Δεκεμβρίου στην Ουάσιγκτον, οι φίλαθλοι θα αγοράζουν εισιτήρια χωρίς να γνωρίζουν ποια ομάδα θα παίξει που. Μόνο οι τρεις αγώνες που θα γίνουν στον Καναδά έχουν οριστεί για τις 12 Ιουλίου στο Τορόντο και τις 18 και 24 Ιουλίου στο Βανκούβερ. Η δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε γενικά εισιτήρια, πακέτα ομάδων ή εισιτήρια συγκεκριμένων γηπέδων εντείνει τη ζήτηση και δημιουργεί ανταγωνισμό, όχι μόνο αθλητικό αλλά και κοινωνικοοικονομικό.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι δαπάνες δισεκατομμυρίων δολαρίων από ομοσπονδιακούς και επαρχιακούς προϋπολογισμούς για υποδομές, αστικές αναπλάσεις και έργα συγκοινωνιών αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Το ύψος των επενδύσεων έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η χρήση δημοσίων πόρων για την υποστήριξη της διοργάνωσης αντιπαραβάλλεται με την περιορισμένη δυνατότητα των πολιτών να παρευρεθούν στους αγώνες. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι η «γιορτή» χρηματοδοτείται συλλογικά, αλλά βιώνεται επιλεκτικά.
Παράλληλα, η ίδια η FIFA βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής αφού ελέγχει όχι μόνο τις φάσεις της αρχικής διάθεσης αλλά και τη σχεδιαζόμενη πλατφόρμα επίσημης μεταπώλησης εισιτηρίων. Η συγκέντρωση αυτού του βαθμού ελέγχου από ένα ιδιωτικό ίδρυμα (VISA) τη στιγμή που σημαντικοί δημόσιοι πόροι έχουν ήδη δεσμευτεί, αφήνει αιχμές για το πώς ισορροπείται το δημόσιο συμφέρον με την εμπορική πολιτική της παγκόσμιας ομοσπονδίας.
Η συνολική διαδικασία, από την προπώληση Visa και τις κληρώσεις του CanadaRed έως την ελεγχόμενη δευτερογενή αγορά, αναδεικνύει μία νέα πραγματικότητα όπου οι μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις λειτουργούν πλέον ως οικονομικά και θεσμικά οικοσυστήματα, όπου το κοινό χρηματοδοτεί το γεγονός, αλλά η εμπειρία παραμένει για τους λίγους που μπορούν να την αγοράσουν.

‍