Ο Gregor Robertson χαράσσει τη νέα κατεύθυνση στη στεγαστική πολιτική του Καναδά

Δημήτρης Βοχαΐτης - LJI Reporter
Με σαφή προσανατολισμό προς την αύξηση της προσφοράς κατοικιών και όχι προς τον τεχνητό περιορισμό του κόστους, ο νεοδιορισθείς ομοσπονδιακός υπουργός Στέγασης και Υποδομών του Καναδά, Gregor Robertson, εισήλθε δυναμικά στη δημόσια σφαίρα της στεγαστικής πολιτικής, επισημαίνοντας πως η αντιμετώπιση της βαθιάς στεγαστικής κρίσης απαιτεί μακροπρόθεσμες, δομικές λύσεις.
«Οφείλουμε να αυξήσουμε την προσφορά και να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα της αγοράς. Η στέγαση αποτελεί κρίσιμο τμήμα της οικονομίας μας, αλλά οφείλουμε να διασφαλίσουμε την πρόσβαση σε προσιτή κατοικία», δήλωσε ο Robertson, κατά την είσοδό του στην πρώτη συνεδρίαση του νέου υπουργικού συμβουλίου, υπό τον πρωθυπουργό Mark Carney.
Η ανάληψη του χαρτοφυλακίου στέγασης από τον Robertson προκάλεσε άμεσα έντονο δημόσιο διάλογο, δεδομένης προϋπηρεσίας του ως δήμαρχος του Βανκούβερ από το 2008 έως το 2018, μίας περιόδου κατά την οποία οι τιμές μονοκατοικιών και ημι-ανεξάρτητων κατοικιών στη μητρόπολη του δυτικού Καναδά που υπηρέτησε ως δήμαρχος, αυξήθηκαν κατά 179%, σύμφωνα με την Canada Mortgage and Housing Corporation (CMHC).

Απαντώντας σε επικρίσεις για την πορεία των τιμών κατά τη διάρκεια της δημαρχιακής του θητείας, ο Robertson υπερασπίστηκε το έργο του, τονίζοντας ότι η έλλειψη στήριξης από τις επαρχιακές και ομοσπονδιακές κυβερνήσεις της εποχής, ανεξαρτήτως πολιτικής απόχρωσης, αποτέλεσε σημαντικό εμπόδιο. «Δεν λάμβανα την απαραίτητη υποστήριξη όταν ήμουν δήμαρχος. Τώρα, ως κυβέρνηση στην Οττάβα, οφείλουμε να συνεργαστούμε ουσιαστικά με τις πόλεις και τις επαρχίες», μας υπογράμμισε, επιμένοντας ότι η εμπειρία του από την τοπική αυτοδιοίκηση του προσφέρει «μοναδική οπτική» για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων.

Ωστόσο, η επιλογή Robertson δεν έμεινε ασχολίαστη από την επιστημονική κοινότητα. Ο καθηγητής Αστικών Σπουδών του Simon Fraser University, Andy Yan, επισήμανε ότι ο νέος υπουργός ενδέχεται να υποτιμά την επίδραση της ζήτησης και της χρηματοδότησης στο στεγαστικό πρόβλημα δηλώνοντας ότι «Ίσως να μην έχει πλήρως συνειδητοποιήσει τη σημασία της χρηματοδότησης και της πλευράς της ζήτησης» ενώ υπενθύμισε πως, παρά τις διακηρύξεις του Robertson το 2008 περί εξάλειψης του φαινομένου της αστεγίας, το φαινόμενο αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του. Εντούτοις, ο καθηγητής πρόσθεσε ότι «Βρισκόμαστε μόλις στη δεύτερη ημέρα του στο νέο του ρόλο. Οφείλουμε να του δώσουμε χρόνο να αποδείξει στην πράξη τα διδάγματα που έχει αποκομίσει ως πρώην δήμαρχος του Βανκούβερ»
.
Σε ερώτηση δημοσιογράφων προς τον πρωθυπουργό Mark Carney, αν η ανάθεση του χαρτοφυλακίου στέγασης στον Robertson συνεπάγεται ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν επιδιώκει τη μείωση των τιμών, ο Καναδός πρωθυπουργός ήταν κατηγορηματικός τονίζοντας ότι «Θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να καταλήξει κανείς σε ένα τέτοιο συμπέρασμα. Έχουμε ξεκάθαρη πολιτική για τη στέγαση» προσθέτοντας ότι η εμπειρία του Robertson θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία του νέου σχεδίου.
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο Carney παρουσίασε το φιλόδοξο σχέδιο «Build Canada Homes» μέσω του οποίου μία νέα κρατική οντότητα θα αναλάβει απευθείας την επίβλεψη και κατασκευή προσιτών κατοικιών σε συνεργασία με τις τοπικές και επαρχιακές αρχές. Παράλληλα, δεσμεύθηκε για την κατάργηση του GST (φόρος αγαθών και υπηρεσιών) στην αγορά κατοικίας έως 1 εκατ. δολαρίων για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας, ένα μέτρο που αναμένεται να τονώσει τη ζήτηση χωρίς να οδηγήσει σε νέα φούσκα.

Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση Carney έχει ήδη προχωρήσει σε περαιτέρω βήματα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Το νομοσχέδιο C-56, γνωστό ως «Affordable Housing and Groceries Act», προβλέπει την προσωρινή κατάργηση του GST για νέες μισθωτικές (ενοικιαζόμενες) κατοικίες έως τα τέλη του 2030, σε μία προσπάθεια ενίσχυσης του αποθέματος ενοικιαζόμενης στέγης. Επιπλέον, χαλάρωσαν οι κανονισμοί χορήγησης στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, επιτρέποντας μεγαλύτερα ποσά χρηματοδότησης με μακροχρονιότερες περιόδους αποπληρωμής.

Σύμφωνα με προβλέψεις της Bank of Canada οι τιμές κατοικιών στον Καναδά αναμένεται να συνεχίσουν με ηπιότερους ρυθμούς την ανοδική τους πορεία ενώ η προσβασιμότητα εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρή πρόκληση για χιλιάδες Καναδούς. Στην ίδια κατεύθυνση, αναλυτές σημειώνουν ότι η σταθεροποίηση της αγοράς θα εξαρτηθεί από τον ρυθμό με τον οποίο υλοποιούνται τα ομοσπονδιακά προγράμματα και η συνεργασία της ομόσπονδης κυβέρνησης με τις δημοτικές αρχές.
Η κυβέρνηση Carney γνωρίζει ότι η στέγαση αποτελεί ένα από τα κορυφαία πολιτικά και κοινωνικά διακυβεύματα και ότι η επιτυχία ή αποτυχία στην εφαρμογή των μέτρων θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία της σε ζητήματα που άπτονται την καθημερινότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Gregor Robertson καλείται όχι μόνο να αποδείξει ότι έχει αποκομίσει τα απαραίτητα διδάγματα από την προηγούμενη διαδρομή του, αλλά και να εφαρμόσει μια συνεκτική, ρεαλιστική και δίκαιη στεγαστική στρατηγική για το σύνολο των πολιτών της χώρας.

‍