Ραντεβού κορυφής Carney - Επαρχιών

Κατερίνα Γερασκλή
Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει για μια συνάντηση με καθοριστική σημασία: στις 2 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός του Καναδά, Mark Carney, θα καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τους επικεφαλής των επαρχιακών κυβερνήσεων στη Saskatoon της Saskatchewan, σε μια συγκυρία γεμάτη πολιτικές προκλήσεις, εμπορικές πιέσεις και εσωτερικές εντάσεις.
Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Carney υπογράμμισε την ανάγκη για έναν κοινό βηματισμό: «Ενισχύουμε την ανθεκτικότητα της οικονομίας μας, με μεγάλα εθνικά έργα, άρση των ενδοκαναδικών εμπορικών φραγμών και χτίσιμο μιας ενοποιημένης αγοράς». Η συνάντηση στο Saskatoon, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι κρίσιμος σταθμός προς αυτή την κατεύθυνση.
Το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει καθώς η συνάντηση αυτή έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά την πρώτη κατ’ ιδίαν επαφή του Carney με τον Donald Trump στον Λευκό Οίκο. Κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με τους επαρχιακούς ηγέτες, ο Carney παρουσίασε τις λεπτομέρειες της συνάντησής του με τον Αμερικανό πρόεδρο, ο οποίος εμμένει στις επιθετικές εμπορικές τακτικές, διατηρώντας δασμούς στις καναδικές εξαγωγές.
Ο Doug Ford, πρωθυπουργός του Οντάριο, σχολίασε με σαφήνεια το ύφος του Καναδού πρωθυπουργού απέναντι στον Trump: «Επέδειξε αυτοσυγκράτηση. Εγώ δεν είμαι σίγουρος ότι θα τα κατάφερνα το ίδιο».
Ο Carney, πάντως, καλείται να διαχειριστεί ταυτόχρονα και εσωτερικά ρήγματα. Η Danielle Smith, πρωθυπουργός της Alberta, προκάλεσε αίσθηση θέτοντας ανοιχτά το ενδεχόμενο αποχώρησης της επαρχίας της από την Ομοσπονδία. Η κυβέρνησή της εισήγαγε πρόσφατα νομοσχέδιο που μειώνει τα εμπόδια για τη διεξαγωγή επαρχιακού δημοψηφίσματος.
Αντιδρώντας στις τάσεις αποσχιστισμού, ο Carney υπενθύμισε την αλμπερτιανή καταγωγή του και υπογράμμισε: «Ο Καναδάς είναι ισχυρότερος όταν οι επαρχίες συνεργάζονται». Στο ίδιο μήκος κύματος, ο David Eby της Βρετανικής Κολομβίας δήλωσε πως «η αποχώρηση είναι αδιανόητη» και πως τώρα είναι ώρα για εθνική ενότητα.
Nομοσχέδιο μέχρι την 1η Ιουλίου
Η οικονομική στρατηγική βρίσκεται στο επίκεντρο. Ο Carney έχει δεσμευτεί να καταθέσει νομοσχέδιο μέχρι την 1η Ιουλίου για την άρση των εμποδίων στις ενδοκαναδικές συναλλαγές. Ο Ford, από την πλευρά του, πιέζει για πιο άμεσες ενέργειες μέσω μνημονίων συνεργασίας ανάμεσα στις επαρχίες – με την Smith ήδη να ανταποκρίνεται θετικά.
Οι Έπαρχοι συμφώνησαν να καταθέσουν τις πέντε κορυφαίες προτεραιότητές τους για εθνικής σημασίας υποδομές, σε μια προσπάθεια επιτάχυνσης έργων και ενίσχυσης της απασχόλησης.
Wab Kinew, πρωθυπουργός της Μανιτόμπα, σε επιστολή του πρότεινε εμβληματικά έργα: από τον διάδρομο εμπορίου μέσω του Port of Churchill μέχρι τη δημιουργία ζωνών «fair trade» για τις αυτόχθονες κοινότητες. Με έμφαση στους ορυκτούς πόρους, χαρακτήρισε τη Μανιτόμπα «το Costco των κρίσιμων ορυκτών».
Η σχέση με τις ΗΠΑ και το στοίχημα του CUSMA
Καθώς η Ουάσινγκτον διατηρεί δασμούς στις καναδικές εξαγωγές, το διακύβευμα είναι διπλό: άρση των τιμωρητικών μέτρων και επαναδιαπραγμάτευση της CUSMA (Canada–U.S.–Mexico Agreement), η οποία αναμένεται το 2026 – αν και ο Trump θέλει να την ανοίξει νωρίτερα.
Ο ειδικός στις διμερείς σχέσεις, καθηγητής Fen Hampson του Carleton University, υποστηρίζει πως το Κοινοβούλιο και η νέα κυβέρνηση Carney πρέπει να προετοιμαστούν για ένα διπλό μέτωπο διαπραγματεύσεων και να στελεχώσουν το υπουργικό με «σκληρούς, ικανούς διαπραγματευτές».
Αν και ο Trump ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να του πει ο Carney για να άρει τους δασμούς», ο Hampson υπενθύμισε ότι ο πρώην πρόεδρος είναι απρόβλεπτος και έχει αλλάξει στάση στο παρελθόν.
Η οικονομία των ΗΠΑ, σημείωσε ο Hampson, κινδυνεύει να μπει σε ύφεση λόγω των ίδιων των δασμών που έχει επιβάλει. «Το συμφέρον των ΗΠΑ είναι να αναγνωρίσουν τη σημασία της καναδικής αγοράς», τόνισε.
Ο Carney θα φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής των G7 στην Alberta, 15-17 Ιουνίου, ενώ η οριστικοποίηση του νέου Υπουργικού Συμβουλίου αναμένεται μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Όπως όλα δείχνουν, η πολιτική σκακιέρα στον Καναδά επαναδιαμορφώνεται – με το διακύβευμα να είναι το μέλλον της εθνικής συνοχής, της εμπορικής ανεξαρτησίας και της διεθνούς επιρροής.

‍

‍

‍