Η ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα – Μια αγγλική «γκάφα» που έγινε εθνική δικαίωση

Το πρωί της 21ης Μαΐου 1864, η γαλανόλευκη κυμάτιζε περήφανα στο φρούριο της Κέρκυρας. Ήταν η επίσημη μέρα της ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα — μια από τις πιο ευτυχείς στιγμές της νεότερης ελληνικής ιστορίας, που προέκυψε, όπως λέγεται, από μια «διπλωματική γκάφα» της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο Θρασύβουλος Ζαΐμης, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης, παραλάμβανε τα νησιά από τον Άγγλο αρμοστή Ερρίκο Στορξ, σε μια τελετή που επισφράγιζε τη λήξη της αγγλικής «Προστασίας» που είχε ξεκινήσει το 1815 με τη Συνθήκη της Βιέννης. Πλέον, τα Ιόνια Νησιά γίνονταν μέρος του ελληνικού κράτους, προσφερόμενα ως «προίκα» στον νέο βασιλιά της Ελλάδας, τον Γεώργιο Α΄, υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα δεν θα απειλούσε τα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η πορεία προς την ένωση υπήρξε μακρά και γεμάτη αγώνες. Από τη βενετσιάνικη φεουδαρχία και τις κοινωνικές εξεγέρσεις, μέχρι τις γαλλικές, ρωσοτουρκικές και βρετανικές κατοχές, τα Επτάνησα αποτέλεσαν πεδίο συγκρούσεων, ιδεών και επαναστατικών ζυμώσεων. Η πρώτη γαλλική κατοχή του 1797 έφερε τις ριζοσπαστικές αρχές της Γαλλικής Επανάστασης και αφύπνισε την εθνική συνείδηση, που οι Άγγλοι επιχείρησαν αργότερα να καταστείλουν με διώξεις και σκληρή καταστολή.
Ωστόσο, το ριζοσπαστικό κίνημα, με αιχμή του δόρατος την ένωση και τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της περιοχής, δεν κάμφθηκε. Η εξέγερση στην Κεφαλονιά το 1848-49 έδειξε πως οι νησιώτες δεν δέχονταν πλέον την ξένη κυριαρχία. Το ψήφισμα της Ιόνιας Βουλής το 1850, που ζητούσε ένωση με την Ελλάδα, ήταν η αρχή του τέλους για την αγγλική παρουσία στα νησιά.
Η πολιτική συγκυρία της έξωσης του βασιλιά Όθωνα και η επιλογή του Γεωργίου του Α΄, ευνοϊκού προς τους Άγγλους, έδωσε την ευκαιρία στη βρετανική διπλωματία να «ξεφορτωθεί» μια προβληματική κτήση και να προσφέρει στην Ελλάδα τα Επτάνησα ως ένδειξη καλής θέλησης.
Η ιστορική αυτή ένωση δεν ήταν απλώς ένα διπλωματικό γεγονός. Ήταν η επισφράγιση δεκαετιών αγώνων, εξεγέρσεων και πολιτικής ωρίμανσης του ιονίου ελληνισμού. Ήταν μια νίκη του λαού και της εθνικής ιδέας, που παρά τις διεθνείς ισορροπίες, κατάφερε να θριαμβεύσει.

‍